تطبيق معماري بومي و اقليم بر اساس شاخص هاي آسايش حرارتي مورد مطالعاتي: شهر مشهد

Adaptation of vernacular architecture and climate based on thermal comfort indicators, case study: Mashhad city

يكي از عوامل مهم در طراحي معماري توجه به مسئله اقليم در معماري بومي نواحي مختلف ايران است كه از گذشته بسيار موردتوجه بوده است. در مطالعات مرتبط با اقليم در معماري سازگاري بنا با شرايط اقليمي منطقه هاي مختلف مورد توجه است كه اين مقوله باعث آسايش حداكثري انسان ها و صرفه جويي در مصرف انرژي براي كنترل هرچه بهتر شرايط مي شود. براي رسيدن به آسايش حرارتي بايد ويژگي هاي اقليمي هر ماه را شناسايي كرد و از تدابير معماري براي مقابله يا استفاده از آن بهره گرفت. هدف از اين پژوهش، بررسي تطبيقي معماري و اقليم بر اساس شاخص هاي آسايش حرارتي در معماري بومي و مقايسه موارد به كار رفته در خانه هاي سنتي با راهكارهاي به دست آمده از شاخص هاي اقليمي است. پژوهش حاضر در محدوده شهر مشهد واقع در استان خراسان رضوي انجام گرفته است. براي دستيابي به اهداف تحقيق با استفاده از فايل هاي با فرمت اي-پي-دبليو، در محيط نرم افزار مشاوره آب و هوايي و مدل آسايش حرارتي اشري55 به بررسي شاخص هاي آسايش حرارتي پرداخته شده است. نتايج حاصل از نمودارها نشان داد كه شهر مشهد داراي اقليم سرد و خشك است و به لحاظ آب و هوايي، هفت ماه از سال داراي هواي سرد و كمي سرد، سه ماه راحت و دو ماه گرم است. نتايج نشان داد در مشهد‌ به دليل رطوبت كم و خشكي هوا استفاده از برودت تبخيري تا حد زيادي سبب تعديل شرايط اقليمي در طول ماه هاي گرم مي شود. دستورالعمل هاي به دست آمده از شاخص ها با معماري بومي شهر در يك جهت قرار دارند، لذا استفاده از الگوهاي معماري بومي به عنوان الگويي اثبات شده پيشنهاد مي گردد. اميد است تا نتايج اين پژوهش بتواند در زمينه معماري همساز با اقليم و ساخت بناهاي جديد در اين شهر مفيد واقع گردد.

One of the important factors in architectural design is to pay attention to the issue of climate in the vernacular architecture of different regions of Iran, which has been of great interest since the past. In studies related to climate in architecture, it is important to adapt according to the climatic conditions of different regions, that this category provides maximum comfort for people and saves energy consumption to control the conditions as well as possible. In order to achieve thermal comfort, the climatic features of each month should be identified and architectural measures should be taken to deal with or use them. The purpose of this research is to compare architecture and climate based on thermal comfort indicators in vernacular architecture and compare the items used in traditional houses with the solutions obtained from climatic indicators. The present research was carried out in Mashhad city located in Razavi Khorasan province. In order to achieve the goals of the research, thermal comfort indicators have been investigated using EPW format files in the environment of weather consulting software and the thermal comfort model of ASHRAE 55. The results of the charts showed that Mashhad city has a cold and dry climate and in terms of climate, seven months of the year have cold and slightly cold weather, three months are comfortable and two months are hot. The results showed that in Mashhad, due to the low humidity and dryness of the air, the use of evaporative cooling to a large extent moderates the climatic conditions during the hot months. The instructions obtained from the indicators are in the same direction with the vernacular architecture of the city, so the use of vernacular architectural patterns is suggested as a proven pattern. It is hoped that the results of this research can be useful in the field of climate compatible architecture and construction of new buildings in this city.