الگوي بايونيك در طرح معماري سازه هاي بلند مرتبه مقاوم لرزه پذير ايران

Bionic pattern in the architectural design of Iran s earthquake-resistant high-rise structures

آنچه كه طي ميلياردها سال براي ما باقي مانده است، درسي است كه آموختن آن، كاهش دهنده ي بسياري از هزينه هاي مادي و بازدارنده اتلاف منابع و زمان خواهد بود. هرچه عملكرد ما شبيه تر به طبيعت باشد؛ ضمانت بيشتري براي بقاي پايدار خود فراهم آورده ايم. فرآيند خلق فرم هاي با الگوي طبيعي، سير تحول طولاني طي ميليون ها سال داشته است. الگوهاي طبيعي فرم از قديم براي رسيدن به راه حل هاي قابل قبول پايداري، توسعه يافته اند. در طي اين فرايند فقط كارآ ترين، قويترين و قابل انعطاف ترين فرم هاي طبيعي باقيمانده اند. موجودات زنده با ساختار حياتي ساده شبيه باكتري ها و جلبك ها، داراي سيستم بسيار پيچيده اي هستند كه زمينه هاي تحقيقي بسياري را فراهم مي كند. حتي بهترين دستاوردهاي فناورانه ما از اين پيچيدگي فاصله بسيار زيادي دارند. آنچه كه در اين پژوهش مطالعه شده است؛ برگزيدن الگويي از طبيعت براي طراحي سازه هاي بلند مرتبه مقاوم و لرزه پذيرخواهد بود. نتايج تحقيق نشان داده كه نقش معمار در اين طراحي فراتر از يك طراح صرف فضا از جهت عملكرد مطلوب است. معمار در اين زمان پارا فراتر از حوزه معماري نهاده و با كمك ديگر علوم و تلفيق منطقي حوزه هاي مختلف علوم همه جانبه مي نگرد. دليل انتخاب برج بلند مرتبه در اين تحقيق، اهميت اقتصادي و اجتماعي وسيع اين بناها و ضرورت پايداري آن ها در مقابل نيروهاي جانبي و بالاخص آثار زلزله هاي مخرب ايران است. نيروهاي حائض اهميت در پايداري سازه اي يك ساختمان بلند مرتبه، نيروهاي جانبي باد و زلزله هستند كه علت تخريب سازه هاي بلند مي توانند باشند. از آنجا زلزله خيزي كشور ما از آثار تخريبي بالايي برخوردار است، رسيدن به ساختارهايي كه در مقابل نيروهاي مخرب جانبي بتوانند پايداري بيشتري داشته باشند، از اهداف معماران و مهندسين طراح سازه بلند باشد. لذا با اين هدف مي توان الگوي ساختار طبيعي كه به خوبي پايداري در برابر عوامل مخرب در طول تاريخ ملاك طراحي دانست. در اين پژوهش با روش بررسي و تحليل اسنادي ساختارهاي طبيعي و الگوهاي برگرفته از سازه طبيع پايدار لرزه اي براي طراحي برج ها معرفي گرديده است. مضافا اهداف فرعي تحقيق؛ تبيين معيارهاي بهينه سازي فرم سازه هاي بلند مرتبه به عنوان بناهاي شاخص و مهم ملي در ايران بوده است.