مطالعه اي بر طرح جامع شهري در ايران با رويكردي بر طرح هاي توسعه شهري

الگوي تهيه طرح ‏هاي شهري در ايران بارها مورد نقد و بررسي قرار گرفته است. البته بدون بحث در مباني تئوريك ولي مشكلات كاربردي و روش‏هاي مطالعاتي آن كم وبيش مطرح شده است. بر اين اساس، تغييرات صورت گرفته در محتوا و روش‏هاي نظري طرح ‏هاي شهري بسيار ناچيز بوده و عمده تغييرات، صوري و عرضي بوده است. به‏عـنوان نمونه تـغيير عنوان «طرح جامع» پس از انقلاب به «طـرح‏هاي توسعه و عمران و حوزه نفوذ » هيچ اثر محسوسي بر جاي نمي‌گذارد، زيرا در مباني نظري تهيه «طـرح جامع» و «طـرح توسـعه و عمران و حوزه نفوذ» تغيير عمده‌اي صورت نمي‌گيرد. طرح جامع تهران نيز كه بنا به ملاحظاتي به «طرح سامان‌دهي» تغيير نام يافت، به طور كامل مطابق الگوي طرح جامع تهيه شد، و در مباني نظري و روش تهيه آن تغييري بدنبال نداشت. علي‌رغم همه‌ي تمهيداتي كه در عناوين طرح‌ها و محتويات آن‌ها صورت گرفته، اين طرح‌ها در دست‌يابي به اهداف خود ناموفق بوده‌اند. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان مي‌دهد كه ضعف ساختاري مديريت شهري، عدم سلسله‌مراتب در نحوه تصميم‌گيري و اجرا، بها ندادن به مشاركت مردم در برنامه‌ريزي‌هاي ملي- منطقه‌اي، مهيا نبودن زمينه‌هاي مالي اجراي طرح‌ها، عدم توجه به امكانات و موانع مالي و اعتباري مورد نياز براي اجراي طرح‌ها و عدم توجه كافي به واقعيت‌ها، در تهيه طرح‌ها با ناكارآمدي آن ارتباط متقابل وجود دارد.