ارزيابي اثربخشي طرح‌هاي آبخيزداري بر وضعيت اجتماعي-اقتصادي و رضايت‌مندي جوامع‌محلي حوزه آبخيز پيله‌رود استان اردبيل

Evaluating the effectiveness of watershed management projects on the socio-economic outcome and the local communities’ satisfaction of Pilehroud watershed in Ardabil province

امروزه مسئله ارزيابي اثربخشي طرح‌هاي آبخيزداري در دنيا از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. طرح‌هاي بيولوژيكي و مكانيكي آبخيزداري مشتمل بر اهداف مختلف فني، اقتصادي، اجتماعي و سياسي است كه بر پايه مهار سيلاب و مبارزه با فرسايش خاك و هدررفت آب، افزايش توليدات گياهي و دامي و ارتقاء وضعيت معيشت آبخيزنشينان استوار است. در برنامه‌هاي منابع طبيعي و آبخيزداري در نظر گرفتن عوامل اجتماعي، اقتصادي و سازماني مؤثر در داخل و خارج آبخيز ضروري است. اين پژوهش با هدف ارزيابي و بررسي اقدامات منابع طبيعي و آبخيزداري انجام شده بر وضعيت اجتماعي و اقتصادي بهره برداران ساكن حوزه مشتمل بر رضايت و نگرش مردم، مشاركت مردمي، ميزان پذيرش مردمي پروژه‌ها انجام گرفته است. به‌منظور گردآوري داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد. 150 خانوار مورد پرسشگري مستقيم قرار گرفتند و در مجموع، 60 پرسشنامه تكميل شد. نتايج نشان داد كه بيش‌ترين اثر طرح‌هاي مكانيكي اجرا شده آبخيزداري در منطقه بر حل معضل سيل با ميانگين 44 درصد متمركز بوده و بهبود وضعيت اقتصادي بهره برداران در رتبه بعدي قرار دارد، اما اجراي اين طرح‌ها تأثير چنداني بر كاهش مهاجرت و بيكاري نداشته است.