مقايسه كمّي نتايج هفت شاخص‌ خشكسالي مبتني بر بارش جهت انتخاب مناسب ترين شاخص براي پايش خشكسالي هاي ايران

Quantitative comparison of the results of seven drought indices based on rainfall to select the most appropriate indicator for monitoring Iran s droughts

خشكسالي يكي از بلاياي طبيعي است كه به صورت مكرر يا متناوب اتفاق مي‌افتد و تمامي ابعاد اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي يك جامعه را تحت تأثير قرار مي‌دهد. هدف اصلي اين پژوهش مقايسه شاخص‌هاي مختلف خشكسالي و انتخاب بهترين شاخص براي پايش خشكسالي در ايران است. براي اين منظور از هفت شاخص خشكسالي SPI،PNPII ،ZSI ،DI ، CZI، EDI و MCZI استفاده گرديد. جهت دستيابي به اهداف پژوهش از داده هاي بارش ماهانه 41 ايستگاه سينوپتيك ايران در يك دوره 28 ساله (2013– 1985) استفاده شد. بعد از فراهم شدن پايگاه داده‌ها براي آنكه بتوان بهترين شاخص را براي پايش خشكسالي انتخاب كرد از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) بعنوان شاخص پايه و مبناي محاسبات استفاده شد. در ابتدا براي پي بردن به رابطه بين شاخص‌ها، ضريب همبستگي تمام شاخص‌ها با شاخص مبنا بدست آمد كه نتايج نشان داد شاخص CZI و شاخص ZSI بهترين همبستگي و شاخص EDI كمترين ضريب همبستگي را با شاخص SPI را داشته‌اند. در ادامه براي مقايسه شاخص‌ها از نمودار پراكندگي، نمودار نوسانات ماهانه شاخص‌ها و هيستوگرام فراواني استفاده شد كه در مجموع نتايج نشان داد كه شاخص EDI و سپس شاخص SPIبهترين عملكرد را براي پايش خشكسالي ايران دارد.