سنجش و تحليل تاب آوري محلات ناكارآمد شهري مشهد در مواجه با بحران هاي انسان-ساخت همچون جنگ از منظر اصول پدافند غيرعامل (مورد پژوهي: محله امام هادي (ع))

Measuring and analyzing the resilience of Mashhad s inefficient urban neighborhoods in the face of man-made crises such as war from the perspective of passive defense principles (case study: Imam Hadi neighborhood (AS))

طي سال هاي اخير، آسيب پذيري بافت هاي فرسوده شهري از يك سو به سبب فرسودگي كالبدي و عملكردي اين نوع بافت ها، در مواقع بروز بحران هاي انسان ساخت از قبيل جنگ و مخاطرات طبيعي افزايش‌يافته و از سوي ديگر به سبب وجود مراكز مهم جمعيتي همانند مساجد جامع، مراكز اقتصادي حياتي شهر همچون بازار تاريخي و همچنين قرارگيري برخي از مراكز اداري و سياسي مهم شهري در دل اين نوع بافت ها، بافت هاي فرسوده شهري را به يك نقطه هدف مناسب براي دشمن بدل نموده كه در صورت تهاجم، ميزان تلفات جاني و مالي در آن به‌شدت افزايش خواهد يافت كه اين مسئله ضرورت برنامه ريزي براي تاب آوري اين بافت ها با محوريت پدافند غيرعامل را دوچندان نموده است. بدين ترتيب، پژوهش حاضر در راستاي سنجش و تحليل وضعيت تاب آوري محله امام هادي (ع) شهر مشهد در برابر تهديدات نظامي و جنگ با محوريت پدافند غيرعامل انجام‌گرفته است. در اين پژوهش، پس از مرور مباني و مفاهيم نظري مرتبط، به تدوين چارچوب سنجشي اين پژوهش اقدام شده و سپس مبتني بر آن، پرسشنامه اي محقق ساخته بر اساس طيف ليكرت بين 150 نفر از ساكنان محله امام هادي (ع) به‌صورت تصادفي توزيع‌شده و نتايج حاصل از پرسشنامه آن ها با استفاده از آزمون تي تك نمونه اي مورد تجزيه و تحليل واقع‌شده است. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد كه محله امام هادي (ع) شهر مشهد از منظر مؤلفه‌هاي كالبدي (با ميانگين 35/2) و مديريتي- نهادي (با ميانگين 87/1) تاب آوري محلي در برابر تهديدات نظامي و جنگ با محوريت پدافند غيرعامل در وضعيت مطلوبي به سر نمي برد؛ بدين ترتيب مي توان اذعان داشت كه محله امام هادي (ع) شهر مشهد (با ميانگين 11/2) از منظر تاب آوري محلي در برابر تهديدات نظامي و جنگ با محوريت پدافند غيرعامل از شرايط مطلوبي برخوردار نيست كه از اين نظر، ارائه راهكارهاي برنامه ريزانه و طراحانه در راستاي بهبود تاب آوري اين محله در برابر تهديدات نظامي و جنگ با تأكيد بر اصول پدافند غيرعامل ضرورت پيدا مي كند.