مطالعه و بررسي ديه و ارش در فقه و حقوق اسلامي و تفاوت هاي آن ها

Studying and examining Diyeh and Arash in Islamic jurisprudence and law and their differences

ديات يكي از انواع مجازات هاي تعريف شده و در نظر گرفته شده در قانون مجازات اسلامي مي باشد كه در كنار ساير مجازات هاي (حدود ، قصاص ، تعزيرات و اقدامات تاميني و تربيتي) مطرح شده است . قانون گذار در كتاب چهارم قانون مجازات اسلامي يعني از ماده 448 تا 728 به تعريف و توضيح اين نوع مجازات و شرايط اختصاصي آن مي پردازد همچنين در ماده 448 ديه را اين گونه شرح مي دهد : ديه مقدر، مال معيني است كه در شرع مقدس به سبب جنايت غيرعمدي بر نفس، عضو يا منفعت، يا جنايت عمدي در مواردي كه به هر جهتي قصاص ندارد، مقرر شده است. همانطور كه گفتيم ديه از جمله مجازات هاي اصلي است كه قانون گذار براي ورود جنايتي بر نفس يا عضو شخص ديگري در نظر گرفته است كه البته آنچه كه در مورد اين مجازات مهم است اين است كه ريشه اين مجازات و شرايط اعمال آن از كجاست و اين كه تفاوات اين مجازات مالي از لحاظ كيفيت و كميت اجرا با مجازات ارش در چيست. اين نوع مجازات در ساير كشور ها و نظامات حقوقي ديگر نيز وجود دارد ولي با توجه به اين كه كليه قوانين ما برگرفته از دين اسلام و فقه اماميه است قطعاً نحوه اعمال و اجراي آن با ساير كشور ها متفاوت است كه با توجه به ميزان اهميت اين نوع مجازات و همچنين وجود پرونده هاي بسيار زياد كيفري با عنوان ديه در محاكم دادگاه لذا شناخت و توضيح اين مجازات لازم و ضروري به نظر مي رسد .