بررسي مفهوم عقل و جنون در فقه و حقوق و تطبيق آن با ديدگاه روانشناسي

Examining the concept of reason and insanity in jurisprudence and law and comparing it with the perspective of psychology

بررسي تطبيقي مفهوم عقل بين فقه، حقوق و روانشناسي نشان ميدهد كه برداشت و فهم از عقل و مصاديق فقدان آن در هر علمي هر چند در ارتباط با ساير علوم ميباشد لكن تفاوتهايي دارد و فهم از عقل در هر علمي مختصات خاص خود را داراست و به تبع ميبايست گفت تعريف و فهم از جنون نيز در علوم مختلف متفاوت است. در اين پژوهش به اين موضوع پرداخته شده است كه منظور از دارا بودن شرط عقل چيست و در چه حالاتي شخص مجنون محسوب ميشود بنابراين با شيوه توصيفي تحليلي به بيان تعاريف و نشانه هاي ارائه شده از عقل و جنون در منابع فقهي و حقوقي و تطبيق آن با ملاكهاي روانشناسي و روانپزشكي پرداخته شده است. در فقه و حقوق عقل در معناي عقل فطري و قوه ادراك و تميز و تشخيص بين امور و اشياء به كار ميرود. فقدان عقل ممكن است در نتيجه علل مادرزادي و ژنتيكي و يا عوامل و بيماري هاي بيروني و تحت عناويني چون جنون، مستي، سفاهت، عته، مغلوبيت عقل، بيهوشي، خواب اتفاق بيفتد در منابع فقهي و حقوقي اختلالات رواني تحت عنوان جنون بحث ميشوند اما در روانشناسي جنون نوعي اختلال رواني است كه در آن فرد دچار فقدان ارتباط با واقعيت، اختلال در ادراك، اختلال در تمركز و هذيان و عدم كاركرد صحيح هوش عمومي كه تحت عناوين مختلف طبقه بندي شده است.