سير تحول و تطور جايگاه اجتماعي مراسم‌ سوگ و سرور و نسبت هيأت با تحولات سياسي-اجتماعي

سير تحول و تطور جايگاه اجتماعي مراسم‌ سوگ و سرور و نسبت هيئات با تحولات سياسي و اجتماعي، از بعد زماني به صدر اسلام و تشكيل هيئت (خانگي) توسط رسول اكرم(ص) به بهانه يادبود شهداي غزوه احد باز مي گردد. كه مسئله پي ريزي هيئات از آنجا نشئت گرفته و از نسلي به نسل ديگر انتقال و گسترش پيدا كرده، و همواره با پيشرفت هايي عظيم، و انحطاطي خفيف مواجه بوده است. در اين پژوهش به كيفيت هيئات در صدر اسلام و تيز در تاريخ كهن ايرانيان با توجه به تحولات سياسي و اجتماعي به پردازش اطلاعات مي پردازيم. تا در جهت شناخت هيئات اصيل اسلامي، چگونگي:شكل گيري، پايه گذاري، گسترش، اهداف، ثمرات و نقش هيئات در سياست و اجتماع، از صدر اسلام تا تاريخ نياكان و معاصرمان، به اطلاعاتي چند دست پيدا كنيم. پژوهش به دست آمده با استناد به كتب و منابع و روايات حدوداً دست اولي به دست آمده است، كه اطلاعاتي ارزنده را، درباره نحوه پيدايش و نوع زمان، مكان و تحولات هيئات در واكنش متقابل تحولات سياسي و اجتماعي به نمايش مي گذارد. تاريخ اسلام نشان مي دهد كه اولين هيئت از نوع(خانگيِ) با حضور مستمع و عزاداران را پيامبر اكرم(ص) در جهت يادبود شهداي غزوه احد، بنيان نهادند. و به تأثير آن نيز در زمان رحلت ايشان، شهادت اميرالمؤمنين(ع)، شهادت امام حسن(ع)؛ دسته هاي عزاداري هيئت گونه اي جريان داشتند تا اينكه با شهادت امام حسين(ع) با گسترش در فرهنگ اسلامي و غير، به طور همواره و مداوم به اوج _جريانات_ خود رسيد. در دوران ائمه هدي(ع) نيز در نتيجه ضعف و انحطاط حكومت اموي و نيز در حاكميت عباسي‌، لكن با وجود مخالفت هاي _سياسي_ توسط برخي حاكمان؛ اين نهضت هيئت همواره حفظ گرديد. تا اينكه در دوره مغول فلسفه هيئات عزاداري از سياسي به مذهبي تغيير پيدا كرد. لازم به ذكر است كه پي ريزي اين هيئات در ايران، ابتدا در خراسان، توسط امام رضا(ع) بنيان نهاده شد؛ كه پس از آن حكومت هاي ايراني از قبيل:(آل بويه، صفويان، زنديه، قاجار، جمهوري اسلامي) شكوفا گرديده و در زمان سلجوقيان و پهلوي، با مخالفت هايي رو به ‌رو گرديده است. اما كنون هيئات با سبك هايي نوين در جلوه هاي:(هنري، ادبي، آوايي، بصري، صفحه آرايي، رسانه اي، سياسي و اجتماعي) خود نمايي مي كنند و به مرور زمان، درحال ترقي و پيشرفت هستند. كه ان شاء الله به طور مفصل بدان خواهيم پرداخت.