نقش كتاب «لؤلؤ و مرجان» در پرهيز از تحريف واقعه‌ي عاشورا

مداحي و مرثيه‌خواني آدابي ديرينه در تاريخ ايران دارد و اولين مستندات آن تقريباً به دوران حكومت آل‌بويه برمي‌گردد. با ورود مذهب شيعه به ايران، برپايي مجالس عزا و مرثيه‌خواني به‌ويژه در ايام محرم و صفر رايج شد. واعظان و مديحه‌سرايان به بازگويي برخي از جريان‌هاي تاريخي همچون واقعه‎ي عاشورا پرداختند. دراين‌ميان مطالبي بيان مي‌شد كه با حقيقت مكتب حسيني مغايرت داشت. تحريف در حادثه‌ بزرگي مانند عاشورا كه ازنظر اجتماعي يك سند محسوب مي‌شود و پشتوانه اخلاق و تربيت مي‌باشد، سبب ايجاد انحرافات بسياري مانند بي‌اثر كردن قضيه مي‌گردد. ميرزا حسين نوري، محدث و فقيه معروف شيعي قرن چهاردهم (1217 – 1281 ه.ش) صاحب كتاب «لؤلؤ و مرجان در آداب اهل منبر» به اين موضوع مهم اشاره نموده است. اين كتاب با وجود اختصار، نكات مهم و قابل‌توجهي را در بردارد كه پيش‌تر به آن پرداخته نشده است. محتواي كتاب در راستاي وظايف اهل منبر، واعظين و مداحان مي‌باشد. فصل اوّل به خلوص نيت اختصاص دارد و نويسنده آن را شرط اوّل براي گوينده، خطيب و واعظ مي‌داند. فصل دوم در ستايش صداقت و مذمت دروغ‌گويي در كلام گوينده مي‌باشد. اين كتاب به عواقب سوء تحريف در واقعه عاشورا پرداخته و صراحتاً بيان مي‌كند كه امروز بايد به دليل انحراف در نقل وقايع عاشورا بر حسين (ع) عزاداري كرد و بر مصيبت ذكر اين دروغ‌ها گريست، نه بر آن شمشيرها و نيزه‌هايي كه بر پيكر شريفش وارد شد. در انتها نويسنده بي‌تفاوتي اهل علم را در اين زمينه نكوهش مي‌كند و دغدغه‌مندي خود را براي جلوگيري از اين انحرافات اعلام ‌مي‌دارد. شهيد مطهري (ره) در كتاب حماسه حسيني در بخش تحريف لفظي و معنوي از اين عالم بزرگ و خدمت ارزنده‌ي او در تأليف اين كتاب ارزشمند تجليل نموده است. در اين مقاله به نقش تأثيرگذار كتاب لؤلؤ و مرجان در جلوگيري از تحريف واقعه عاشورا پرداخته شده است.