بررسي علل تأثيرگذاري و جريان‌سازي كتاب روضه‌الشهدا

كتاب «روضه‌الشهدا» نوشته ملاحسين كاشفي مشهورترين و تأثيرگذارترين كتاب تاريخ عاشورا و حتي سرآمد ادبيات عاشورايي فارسي دانسته شده است. اين كتاب كه در ابتداي قرن دهم هجري نوشته شده، از جهات متعدد بر عزاداري براي امام حسين عليه‌السلام اثرگذار بوده تا آنجاكه مدتي بعد از نگارش اين كتاب نام مجالس عزاداري به روضه‌خواني تغيير پيدا مي كند و نه‌تنها به كسي كه اين كتاب را مي خواند بلكه به هر مصيبت‌خواني عنوان «روضه خوان» اطلاق مي شود. اغلب، اين كتاب را نخستين مقتل فارسي دانسته اند و برخي مقتل فارسي ابوالمفاخر رازي را؛ بااين‌حال كسي منكر جريان‌سازي روضه‌الشهدا نشده است. جالب اينكه انتقادات جدي محتوايي كه از سوي نويسندگان و عالمان متعدد شيعه مانند شهيد مطهري، علامه شعراني و محدث نوري به محتواي روضه‌الشهدا گرفته شده، نتوانسته از جايگاه اين كتاب در عامه مردم بكاهد. در نوشتار حاضر براي پاسخ به اين چرايي با روش مطالعه كتابخانه اي و بررسي متون سراغ مواردي مانند شيوايي و گيرايي نثر كتاب، داستاني بودن متن و آميختگي آن به گونه هاي مختلف نوشتاري مانند شعر و حديث و داستان و نيز بهره مندي از دانش هاي مختلف به‌خصوص غير شيعي در كنار رويكرد صوفيانه آن رفته ايم.