استفاده از بستر هاي جايگزين آگار جهت كشت درون شيشه اي ثعلب سايه پسند Dactylorhiza umbrosa

ثعلب سايه‌پسند از گروه اركيده هاي خاكروي مناطق معتدله است. غده هاي زيرزميني اين گونه در صنايع داوريي و غذايي كاربرد دارد به همين دليل به صورت بي رويه از منابع طبيي برداشت مي شود كه آن را در معرض انقراض قرار داده است. در پژوهش حاضر گياهچه هاي كشت بافتي اين گياه در چهار نوع بستر كشت شامل آگار، آگار + ذغال فعال، ماسه، و آگار + ماسه به عنوان تيمار كشت شدند كه هر سه هفته يكبار همگي با استفاده از 4 ميلي ليتر محيط كشت مايع فاست تغيير يافته براي تغذيه گياهان غني مي شدند. بررسي نتايج پس از گذشت 58 روز از اعمال تيمار ها نشان داد كه بطوركلي طول غده در محيط هاي تيره داراي ماسه و يا ذغال فعال بهتر بود و محيط داراي بستر تركيبي آگار + ماسه تفاوت معني دار با تيمار آگار داشت كه علت آن مي تواند تداوم تغذيه در بستر ماسه توسط محيط حاوي آگار باشد. تيمار آگار داراي بيشترين تعداد ريشه سياه بود كه مي تواند بدليل عبور راحت طيف هاي نور از بستر كشت نيمه جامد آگار و تاثير منفي آن روي بقاي ريشه باشد. قطر ريشه در محيط داراي آگار + ذغال فعال نسبت به ساير تيمارها بيشتر بود. به نظر مي رسد ذغال علاوه بر جذب مواد مضر با تاريك ساختن بستر كشت و محدود ساختن ورود طيف هاي مختلف نور در اين مورد تاثير داشته است. با توجه به نتايج مي توان گفت تغيير بستر كشت با توجه به اثرگذاري مثبت بر رشد اندام زير زميني ارزشمند ثعلب مي تواند بطورخاص مورد توجه قرار گيرد.