بررسي مورفولوژي بذر در برخي گونه هاي ثعلب خاكزي ايراني

خانواده ثعلبيان بزرگ ترين خانواده گياهان گلدار مي باشد. در بين ثعلب ها، گونه هاي خاكزي داراي غده هاي گوشتي زيرزميني مي باشند كه براي تهيه بستني هاي سنتي و نيز تهيه نوشيدني هاي ويژه مورد استفاده قرار مي گيرد. ثعلب ها داراي بذرهاي بسيار ريز مي باشند كه با چشم غير مسلح قابل مشاهده نيست. خصوصيات مورفولوژيكي بذر ثعلب ها ويژگي هاي بسيار مهمي مي باشد كه در رده بندي و شناسايي جايگاه گياهشناسي جنس ها و گونه هاي ثعلب نقش مهمي ايفا مي كند. در مطالعه حاضر خصوصيات ريخت شناسي ۵ گونه ثعلب خاكزي شامل Dactylorhiza umbrosa، Himantoglossum affine، Orchis mascula، Orchis simia و Orchis coriophora توسط ميكروسكوپ الكتروني روبشي مورد بررسي قرار گرفت. بزرگ ترين بذرها (233.2 ميكرومتر) مربوط به گونه D. umbrosaبود در حالي كه O. simia كوچكترين بذرها را دارا بود. گونه هاي ثعلب از نظر صفات مورد بررسي (طول بذر، عرض بذر، نسبت طول به عرض بذر، رنگ پوشش بذر، طول حفره‌هاي بذر، نسبت طول بذر به طول حفره، تعداد كل حفره‌هاي بذر، تعداد حفره محور عمودي و شكل بذر) تفاوت هاي قابل ملاحظه اي نشان دادند و دندروگرام حاصل به خوبي گونه ها را از هم تفكيك نمود. نتايج نشان داد كه صفات مربوط به بذر مي تواند به عنوان معياري مناسب در رده بندي ثعلب مورد استفاده قرار گيرد. در مجموع دو گونه O. mascula و O. simia با فاصله ژنتيكي كمي در كنار هم قرار گرفتند در حالي كه 3 گونه ديگر در يك زيركلاستر قرار گرفتند.