پيامدهاي مخاصمه روسيه و اوكراين: بايسته‌هاي حقوق بين‌الملل در تنظيم نظم نوين جهاني پس از جنگ

بحران امروز اوكراين نفي صلح‌وامنيت بين‌الملل و بي‌شك خلل وارده بر حقوق بين‌الملل خاصه تعرّض به قاعده منع توسل‌به‌زور است. سهم شرق و البته تهديدات غرب توأمان در شكلگيري اين مخاصمه مسلحانه بر ژئوپليتيك اوكراين به‌عنوان كشوري حائز استقلال ارضي و حاكميتي، واضح و شفاف است. اين پژوهش با واكاوي ابعاد و چرايي اين مخاصمه ناقض حقوق بين‌الملل، بر پيامدهاي حامل بر نظم جهاني متمركز است. محقق با طرح سوال درباره آثار و پيامدهاي اين مخاصمه بر نظم نوين بين‌المللي، روش توصيفي‌وتحليلي در سنجش انگاره‌هاي جنگ امروز جهان معاصر پيش مي‌گيرد. بنابراين با اين پيش‌فرض كه تهاجم روسيه به اوكراين نيازمند حلاجّي در دامنه قاعده آمره منع توسل‌به‌زور و اصول كلي حقوقي است، تعمق موازي تحرّكات غرب بويژه ناتو در تحريك مستمر وقوع اين مخاصمه نه در نظريات سياسي بلكه در فراگرد حقوق بين‌الملل را چاره مي‌داند. در تحليل رخداد مخاصمه نيز مدعي مي‌شود كه كرملين وجود ناتو و بسط استعمارزايي سرزميني غرب را تهديد خصمانه قريب‌الوقوع عليه تاريخ نوستالوژي، مرزهاي سرزميني و حوزه امنيتش مي‌داند پس پاسخ به اين تهديد را با جنگ تهاجمي در اوكراين مي‌دهد. اين اقدام را نيز دفاع مشروع و چه‌بسا مداخله بشردوستانه در اوكراين قلمداد مي‌كند. درمقابل اتحاديه اروپا و ايالات متحده نيز با سويه موازنه قدرت و سردمداري ناتو كه همواره سعي بر تسخير حاكميت جمهوري‌هاي مجزاشده از شوروي سابق داشته‌اند، بالتبع اين ادعا را خلع مي‌نمايند. حتي حق وتوي اعضاء شوراي امنيت نمي‌تواند مرزي حقوقي بر صحت يا بطلان اقدام اين دو رأس جنگ بگذارد بنابراين نتيجه‌اي هم جز بهم‌ريختگي نظم جهاني برجاي نمي‌ماند.