نگاه معناشناسانه به نور در فضاي معماري

نور به عنوان يكي از عناصر اساسي معماري، علاوه‌بر جنبه مادي، يعني ايجاد روشنايي در محيط، جنبه فرامادي، يعني تداعي كننده مفاهيم و ارزش‌هاي معنايي نيز دارد. در معماري ايراني توجه به جلوه هاي معنايي نور، همواره از اهميت ويژه‌اي برخوردار بوده‌است. تجلي مفاهيم و معاني ارزشمند نور در معماري ايراني، برگرفته از نمودهاي اين پديده در فرهنگ ايراني مي‌باشد. هرچه مصاديق معنايي نور در معماري، ريشه‌هاي عميق‌تري در فرهنگ و سنت اصيل ايراني داشته‌باشد كيفيت فضا، غناي فزون‌تري مي‌يابد؛ بنابراين شناخت معناي نور در فرهنگ ايراني و مطابقت آن با معماري اين سرزمين، از اهميت بالايي برخوردار است. اين پژوهش به روش كيفي و با مطالعات كتابخانه‌اي، ابتدا به مفهوم نور در فرهنگ ايراني و مفهوم فضا در معماري پرداخته، سپس به روش تحليلي-توصيفي، نمودهاي معنايي نور در معماري ايراني را بررسي كرده است. در معماري ايراني، مفهوم شفافيت با ايجاد گشايش فضايي و ورود نور به درون فضا و همچنين مفهوم سلسله‌مراتب، با ايجاد مسير حركتي از تاريكي به روشنايي نمود پيدا كرده است، كه از جلوه‌هاي معنايي نور در فرهنگ ايراني مي‌باشند.