تحولي در تشخيص ناهنجاري هاي جنيني: مروري سيستماتيك در مورد نقش هوش مصنوعي

مقدمه: ناهنجاري هاي جنيني كه از علل مهم معلوليت و مرگ و مير نوزادان هستند، نقص هاي ساختماني قابل تشخيصي مي باشند كه در زمان لقاح يا طي دوران تكامل داخل رحمي رخ داده و ساليانه حدود 3 ميليون نوزاد را درگير مي كنند. طيف گسترده اي از تست هاي تشخيصي قبل از تولد با مزايا و محدوديت هاي نسبي در دسترس هستند كه اخيرا پيشرفت در استفاده از هوش مصنوعي، پتانسيلي را براي بهبود تشخيص پزشكي نشان داده است و با تمركز بر بهبود نتايج بارداري سبب ايجاد يك حوزه ي فعال تحقيقاتي شده است. هوش مصنوعي با موفقيت در تشخيص ناهنجاري هاي جنين، اندازه‌گيري پارامترهاي بيومتريك و تشخيص بيماري ها براي تسهيل روش‌هاي تشخيصي دوران بارداري استفاده شده است. لذا هدف از اين مطالعه تعيين نقش هوش مصنوعي در تشخيص ناهنجاري هاي جنيني مي باشد. روش كار: يك بررسي به‌طور مستقل توسط دو محقق بر اساس معيارهاي PICO انجام شد. جستجوي مقالات در پايگاه هاي انگليسي PubMed، CINAHL، Medline، Web Of Science، پايگاه هاي ايراني SID و Magiran و موتور جستجوگر Google scholar با استفاده از عملگرهاي Boolean انجام شد. جستجو بين سال‌هاي 2018 تا 2024 با استفاده از كليدواژه‌هاي MESH ناهنجاري هاي جنيني((Fetal abnormality ، بارداري(Pregnancy)، تشخيص (Diagnosis) و هوش مصنوعي (Artificial intelligence) انجام شد. پس از بررسي معيارهاي ورود و خروج و ارزيابي انتقادي كيفيت مقالات منتخب، از مجموع 68 مقاله 13 مقاله وارد مطالعه شدند. يافته ها: نتايج حاكي از آن است كه هوش مصنوعي با استفاده از يادگيري عميق و يادگيري ماشين توانسته است ناهنجاري هاي شايع ارگان هاي مختلف جنين را از جمله دستگاه سيستم عصبي مركزي و سيستم قلبي عروقي را با دقت، حساسيت و سرعت بيشتري تشخيص دهند. همچنين، در يكي از مطالعات، ميزان خطا تشخيص ناهنجاري هاي جنيني با استفاده از الگوريتم هاي هوش مصنوعي از سونولوژيست ها به دليل عدم تاثير پذيري هوش مصنوعي از خطاهاي عملي، تكنيكي و روانشناختي كمتر ذكر شده بود. در واقع، استفاده از الگوريتم هاي هوش مصنوعي در تشخيص ناهنجاري هاي دوران جنيني در مقايسه با اولتراسونوگرافي سنتي، با كاهش مواجهه با مشكلاتي مانند تحرك بالاي جنين، ضخامت بيش از حد ديواره شكم مادر و تنوع بين مشاهده همراه مي باشد. نتيجه گيري: درنتيجه مطالعات مرتبط در اين زمينه، كاربرد گسترده و تاييد مقرون به صرفه بودن بكارگيري هوش مصنوعي در تشخيص ناهنجاري هاي جنيني را نسبت به تست هاي تشخيصي رايج نشان مي دهند. به طور كلي، نمي توان گفت هوش مصنوعي مي تواند جايگزين نيروي متخصص انساني در نظر گرفته شود؛ اما از آن مي توان به عنوان يك روش دقيق كمكي بهره برد. همچنين پيشنهاد مي شود، قبل از گسترش استفاده از هوش مصنوعي در تشخيص هاي پزشكي، مسائل و نگراني هاي اخلاقي و زيرساختي رفع و مطالعاتي بيشتري در اين زمينه انجام گردد.