بررسي اوليه بر روي فعاليت ضدباكتريايي نمونه‌هاي عسل طبيعي از ايران

Preliminary investigation on the antibacterial activity of natural honey samples from Iran

مقاومت روزافزون پاتوژن‌هاي ميكروبي به آنتي‌بيوتيك‌ها و اثرات جانبي ناشي از استفاده از آن‌ها، تمايل به استفاده از تركيبات ضدميكروبي طبيعي را افزايش داده است. عسل داراي فعاليت ضدميكروبي با طيف اثر گسترده است و فعاليت آن وابسته به عواملي مانند منشأ گياهي، شرايط آب و هوايي و محيطي مي‌باشد. با توجه به تنوع آب هوايي و پوشش گياهي در ايران، اين مطالعه با هدف مقايسه فعاليت ضدباكتريايي نمونه‌هاي عسل از مناطق مختلف ايران انجام شد. شانزده نمونه عسل از استان‌هاي خوزستان، همدان، كرمانشاه، خراسان، فارس و لرستان جمع‌آوري شد. تعدادي از ويژگي‌هاي فيزيكوشيميايي عسل شامل محتواي رطوبت، pH، هدايت الكتريكي و ميزان خاكستر تعيين شد و نتايج حاصل كيفيت قابل قبول و اصالت عسل‌ها را تأييد كرد. اثر ضدميكروبي نمونه‌هاي خالص عسل به روش انتشار از چاهك در آگار در برابر چهار باكتري مرجع شامل Staphylococcus aureus، Escherichia coli، Bacillus cereus و Pseudomonas aeruginosa بررسي شد. در مجموع 8 نمونه شامل عسل‌هاي كنار، چندگياه، شيرين‌بيان، مركبات، گون، بلوط، زبان‌گنجشك و گون- فرفيون داراي اثر ضد ميكروبي بيشتري نسبت به ساير نمونه‌ها بودند. بر اساس ميانگين قطر هاله مهار رشد، در بيشتر موارد S. aureus و E. coli در مقايسه با P. aeruginosa و B. cereus در برابر نمونه‌هاي عسل حساس‌تر بودند. نتايج اين مطالعه نشان داد كه برخي از انواع عسل مي‌توانند پتانسيل كاربرد به عنوان عوامل ضدميكروبي در حوزه‌هاي پزشكي و غذايي داشته باشند. با اين وجود، مطالعات بيشتر براي درك مكانيسم اثر و جنبه‌هاي دارويي اين عسل‌ها مورد نياز است.

The increasing resistance of microbial pathogens to antibiotics and the side effects caused by their use have increased the desire to use natural antimicrobial compounds. Honey exhibits broad-spectrum antimicrobial activity, and its activity depends on factors such as botanical origin climate, and environmental conditions. Considering the diversity of climate and vegetation in Iran, this study aimed to compare the antibacterial activity of honey samples from different regions of Iran. Sixteen honey samples were collected from Khuzestan, Hamadan, Kermanshah, Khorasan, Fars and Lorestan provinces. Some physicochemical characteristics of honey such as moisture content, pH, electrical conductivity and ash content were determined and the results confirmed the acceptable quality and authenticity of honeys. Antimicrobial effect of pure honey samples was investigated by agar well diffusion method against four reference bacteria including Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Bacillus cereus and Pseudomonas aeruginosa. A total of 8 samples, including Ziziphus, Glycyrrhiza, Citrus, Astragalus, Fraxinus, Astragalus-Euphorbia and multifloral honeys had more antimicrobial effect than other samples. Based on the average diameter of growth inhibition halo, in most cases S. aureus and E. coli were more sensitive to honey samples compared to P. aeruginosa and B. cereus. The results of this study showed that some types of honey can be used as antimicrobial agents in medical and food fields. However, more studies are needed to understand the mechanism of action and the medicinal aspects of these honeys.