جداسازي و شناسايي عوامل قارچي مولد سرخشكيدگي درختان پسته در استان خراسان جنوبي

Isolation and Identification of fungal agents of dieback of pistachio trees in Southern Khorasan province

پسته يكي از محصولات باغي مهم و با ارزش اقتصادي بالا در كشور به­شمار مي­رود. كشاورزي ايران در جهان با پسته شناخته شده و اين محصول، جزء مهم­ترين كالا­هاي صادرات غيرنفتي كشور است. ايران با حدود 560 هزار هكتار سطح زير كشت پسته، از بزرگترين توليدكنندگان اين محصول در جهان به­شمار مي­رود. سرخشكيدگي يكي از مهمترين بيماري­هاي درختان پسته در ايران مي­باشد كه در برخي از سال­ها خسارت زيادي را به درختان پسته وارد مي­نمايد. تاكنون عوامل بيماريزاي متعددي از درختان پسته مبتلا به سرخشكيدگي جداسازي و شناسايي شده كه از آن­جمله مي­توان به قارچ‏هاي Paecilomyces variotii، Cytospora sp.،Nattrassia sp. ،Paecilomyces formosus ، Phaeoacremonium cinereum، Verticillium dahliae، Botryosphaeria dothidea اشاره نمود. در اين تحقيق سعي گرديد تا با نمونه­برداري از مناطق عمده پسته­كاري استان خراسان جنوبي، عوامل قارچي مولد سرخشكيدگي جداسازي شده و شناسايي گردد. آزمايش در مدت يك سال اجرا شده و نمونه سرشاخه­هاي مبتلا به خشكيدگي پس از انتقال به آزمايشگاه و ضدعفوني سطحي، روي محيط كشت­هايي مانند PDA و MEA كشت داده شد. پس از رشد جدايه­ها و خالص­نمودن آنها با استفاده از كليدهاي شناسايي معتبر، تشخيص تا حد گونه انجام شد. در طي انجام اين تحقيق جدايه­هاي قارچي Paecilomyces spp., Diplodia spp., Stemphylium spp. V. dahliae از درختان پسته با نشانه هاي سرخشكيدگي جدا شدند. براي اثبات بيماريزايي جدايه­هاي قارچي از سرشاخه­هاي بريده پسته رقم اكبري و نهال­هاي چهار ماهه پسته رقم سرخس استفاده گرديد. بررسي­ها نشان داد كه جدايه­هاي مختلف سه قارچ P. variotii، Stemphylium spp. و V. dahliae عامل ايجاد خشكيدگي سرشاخه­هاي درختان پسته در استان خراسان جنوبي مي­باشند.

Pistachio is one of the important garden products with high economic value in the country. Iran s agriculture is known in the world for pistachios and this product is one of the most important non-oil exports of the country. Iran is one of the largest producers of this product in the world with about 560 thousand hectares of pistachio cultivation. Dieback is one of the most important diseases of pistachio trees in Iran, which causes a lot of damage to pistachio trees in some years. So far, several pathogenic agents have been isolated and identified from pistachio trees affected by dieback, among which Paecilomyces variotii, Cytospora sp., Nattrassia sp., Paecilomyces formosus, Phaeoacremonium cinereum, Verticillium dahliae, Botryosphaeria dothidea can be mentioned. In this research, an attempt was made to isolate and identify the fungal agents that cause dieback by sampling from the main pistachio growing areas of South Khorasan province. The experiment was carried out for one year and the samples of the branches affected by dieback were cultured on culture media such as PDA and MEA after being transferred to the laboratory and surface disinfection. After growing the isolates and purifying them using well known keys, identification was done to species level. During this research, fungal isolates of Paecilomyces spp., Diplodia spp., Stemphylium spp. Verticillium dahliae was isolated from pistachio trees with signs of dieback. To proofe the pathogenicity of fungal isolates, the cut branches of Akbari pistachio variety and four-month-old seedlings of Sarakhs variety pistachio were used. Investigations showed that different isolates of three fungi Paecilomyces variotii, Stemphylium spp. and Verticillium dahliae are the cause of dieback of pistachio tree in South Khorasan province