بيهقي و مذهب حنفي

در اين نوشته كوشيدهايم با تحليل شيوه و تعداد يادكرد نام امامان شيعه (ع)، اين مهم را بسنجيم كه بيهقي در اثرش تا چه حد نسبت به ساير فرق اسلامي هم‌عصرش، تعصب به خرج داده‌است؟ پس از تفحص و بازبيني متن تاريخ بيهقي با تأكيد بر بررسي اعلام و گزارشهاي مختلف، به اين نتيجه ميرسيم كه ابوالفضل بيهقي، در سرتاسر تاريخ بيهقي جز سه بار كه نام امام حسين (ع) و پنج بار كه نام امام رضا (ع) را ذكر ميكند ديگر از هيچكدام از امامان شيعه نامي نميبرد. از سويي ميدانيم آن چه داريم همۀ تاريخ بيهقي نيست امّا «مشت نمونۀ خروار» است و نيز ميدانيم كه مورخ شهير ديار بيهق در عقيده بر مرام ابوحنيفه است و در ذكر بر دار كردن حسن‌بن‌ميكال و مدح و قدحهايي كه از ديگران در بازماندۀ تاريخ بيهقي موجود است ميتوان دريافت كه باوجود انصاف و سعۀ صدر بسيار، وي خالي از تعصب مذهبي نبوده است؛ بر همين نمط، ميتوان گفت اين رويكرد او كه در بيان جزئيات و تصوير لحظات و زنده‌كردن روايات تبحري بينظير دارد، تصادفي نيست و بايد بخشي از آن را نتيجۀ تعصب او در عقيدهاش دانست كه بحثش نيازمند مجالي مفصل است.