بررسي وضعيتِ ترجمه و مترجمان در تاريخِ بيهقي

يكي از ويژگيهايِ برجستۀ تاريخِ بيهقي، يادكردِ رويدادها به گونه اي مفصّل و با جزئياتِ عيني است. اين مطالعه با هدفِ بررسيِ وضعِ ترجمه و مترجمان در تاريخِ بيهقي برايِ غنيتر كردنِ تاريخِ ترجمه در ايران انجام شده است. برايِ دستيابي به اين هدف، كتاب از آغاز تا انجام خوانده شد. نتايجِ اين بررسي نشان ميدهد كه فعّاليتِ ترجمه را در بيشترِ رويدادها، دبيران عهده دار بوده اند و شمارِ افرادي كه مشخصاً به اين فعّاليت بپردازند و نامِ مترجم داشته باشند بسيار اندك است. دبيران، در گزارشهايِ بيهقي، هر دو نوعِ ترجمه، يعني ترجمۀ شفاهي و كتبي را عهده دار بودهاند و پُربسامدترينِ انواعِ ترجمۀ آنان شاملِ ترجمۀ شفاهيِ پياپي در رويدادهايِ سياسي و ديدارهايِ پادشاه و همچنين ترجمۀ كتبيِ متونِ اطلاعي، به ويژه، ترجمۀ نامه ها از فارسي به عربي و برعكس و ترجمۀ ديداريِ ملطّفات است. در بيشترِ ترجمه هاي فارسيِ نقل شده در اين كتاب، تأثيرِ ساختارهاي زبانِ مبدأ آشكار است كه مي توان آن را «زاييدۀ تأثير عمومي نحو عربي بر نثر فارسي» و يا «متني» دانست كه دبير پيش روي دارد و ترجمه ميكند .