بررسي اصطلاح «باد حضرت» و مفاهيم پيراموني آن در تاريخ بيهقي

تاريخ بيهقي نموداري از شيوۀ كشورداري در پهنۀ تاريخي و فرهنگي ايران قديم است. در اين كتاب نوع زمامداري سلطنتي است و طبيعتاً نويسنده جز آن، شيوهاي نميشناخته و كار خود را بر انعكاس حقايق و وقايع عصر خود در قالب اين شيوۀ كشورداري بنا گذاشته است. يكي از اصطلاحاتي كه او به كار برده اصطلاح «باد حضرت» است. كسي كه دچار اين عارضه است، رفتارهايي خارج از بازيهاي معمول سياست در آن عصر از او سر ميزند. از چهرههاي مشهور مبتلا به عارضۀ باد حضرت، بوسهل زوزني است كه در مجلس ساختگي محاكمۀ حسنك وزير، از جاي ميشود و وزير كتبسته را ناسزا ميگويد و چون بازخواست ميشود، اين رفتار را ناشي از دلسوزي در حق پادشاه تلقي ميكند يا حتي بيماروار، سر حسنك را ماه ها بعد از اعدام او، نوباوۀ مجلسي ميكند و بدين وسيله به پشتيباني حضرت، سرپوشي بر رفتارهاي شنيع و ناپسند و خارج از قاعده ميگذارد. بر اين اساس در اين تحقيق سعي ميشود به روش تحليلي- توصيفي، اصطلاح «باد حضرت» و مشابهات آن بررسي و با اصطلاحات امروزي و تعاريف جديد مقابله شود و حكايات و داستانهاي مرتبط با آن معرفي و تأثير اين عارضه بر شخصيتهاي درباري و تبعات و نتايج آن بر وقايع و حوادث تاريخي عصر بيهقي تحليل و واكاوي شود.