بررسي و تحليل آرايه‌هاي بديعي در سوره‌ي مائده

بافت بلاغي قرآن كريم يكي از وجوه اعجازي به شمار مي آيد كه اين كلام آسماني را فراتر از هر متني در زبان عربي قرار مي دهد. قرآن كريم با يك انتظام زيبا و منحصر به فرد به آرايه هاي بديعي مزيّن گشته است؛ اين آرايه ها آيات را در برابر چشم و گوش بيننده متجلي مي سازند و روح و روان شنونده را صفا مي بخشند. در كلام الهي كاركرد آرايه هاي بديعي براي بيان معني مورد نظر است كه به صورت هاي بلاغي گوناگون به كار رفته است. در اين راستا، علم بديع كه بخشي از علم بلاغت است از دانش‌هايي است كه بر بايستگي آن در دانش تفسير پافشاري شده است. نگارنده در اين پژوهش قصد دارد به شيوه توصيفي- تحليل و با تكيه بر مطالعات كتابخانه اي، آرايه هاي بديعي اعم از محسنات معنوي و محسنات لفظي سوره مائده را استخراج نموده، به بررسي و تحليل آن ها بپردازد. سوره مائده پنجمين سوره قرآن است كه 120 آيه دارد و در مدينه نازل شده است. آرايه‌هاي بديعي اين سوره، كلام الهي را به صورت زيبا و دلنشين جلوه‌گر نموده است. با بررسي آيات اين نتيجه حاصل شد كه جناس و به‌ويژه جناس اشتقاق بيشتر از ديگر محسنات به كار رفته است و همچنين هماهنگي معاني قرآن با الفاظش به‌گونه‌اي است كه گويا معاني براي الفاظ ساخته شده و الفاظ همچون قالبي براي معاني درنظر گرفته شده اند. با تحليل آرايه هاي به كار رفته در اين سوره، زيبايي هاي موسيقي كلام كه سبب ايجاد تناسبات و روابط معنايي خاصي بين كلمات است، نمايان تر شده، فهم و تفسير مفاهيم اين سوره ميسرتر مي‌شود.