كليدواژه :
تحقيق مشاركتي , به‌نژادي مشاركتي , دانش بومي , تقاضا محور
چكيده فارسي :
در ايران موضوع مشاركت نظام‌مند كشاورزان در زمينه پژوهش در مراحل ابتدايي خود قرار دارد و بديهي است كه ما راهي طولاني را براي اصلاح فعاليت هاي پژوهشي در پيش رو داريم. زماني كه در تحقيقات كشاورزي، خود كشاورزان دخالت داده شوند، كشاورزان بيشتر به نتيجه تحقيقات اعتقاد خواهند داشت؛ نسبت به حالتي كه به دور از چشم كشاورزان، تحقيقاتي انجام شود و به صورت عامرانه نتايج به كشاورزان تحميل شود. در روش متداول انتقال يافته‌هاي تحقيقات كشاورزي به صورت عرضه محور است ولي چنانچه با دخالت خود كشاورزان و با شرايط و امكانات آنها تحقيقات انجام شود، انتقال يافته‌ها به صورت تقاضا محور خواهد بود و خود كشاورز درخواست مي‌كند و تمايل دارد كه روش قبلي را كنار گذاشته و از روش جديدتر كه نسبت به روش قبلي موفق‌تر بوده استفاده نمايد. نتايج نشان داده است كه چنانچه تخصص محققين بخش كشاورزي در كنار دانش بومي كشاورزان قرار گيرد، نتايج ارزشمندتري حاصل خواهد شد كه بيشتر براي كشاورزان كاربردي خواهد بود. ناديده گرفتن كشاورز و دانش بومي آن باعث مي‌شود كه بخش ترويج كشاورزي هم تاثيرگذاري قابل قبولي در انتقال يافته‌ها نداشته باشد. در اين تحقيق از 14 كشاورز منطقه سرپل ذهاب درخواست گرديد جهت گزينش بهترين ژنوتيپ‌هاي گندم درورم كشت شده، از نظر آنها، نمرات 1 تا 5 را به هر ژنوتيپ اختصاص دهند. در پايان ميانگين رتبه‌دهي كشاورزان محاسبه گرديد و همبستگي آنها با عملكرد و برخي صفات مرفولوژيك به دست آمد. ميانگين رتبه‌هاي كشاورزان نشان داد كه ژنوتيپ‌هاي 5، 6 و 25 بيشترين رتبه را كسب نمودند كه نشان دهنده علاقه كشاورزان به صفاتي غير از عملكرد است. همچنين در اين مقاله سعي شده كه پژوهش‌هاي مشاركتي، محور بحث قرار گيرد. پس از نقدي گذرا درباره تحقيقات متداول، سعي شده است كه بحث بيشتر در زمينه تحقيقات مشاركتي و رهيافت هاي مهم آن در بخش دنبال گردد. همچنين در اين مقاله تاثير تحقيقات مشاركتي دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي در بخش‌هاي به‌نژادي، به‌زراعي، باغباني، آبياري، خاكشناسي و تغذيه دام در توسعه بخش كشاورزي بحث شده است.
چكيده لاتين :
In Iran, the issue of systematic participation of farmers in the field of research is in its initial stages, and it is obvious that we have a long way to improve research activities. When farmers themselves are involved in agricultural research, farmers will believe in the results of the research more; compared to the situation where research is conducted away from the eyes of the farmers and the results are imposed on the farmers. In the conventional method, the transmission of agricultural research findings is supply-oriented, but if the research is conducted with the participation of farmers themselves and with their conditions and facilities, the transmission of findings will be demand-oriented, and the farmer himself requests and tends to abandon the previous method and use a newer method that is more successful than the previous method. The results have shown that if the expertise of the researchers in the agricultural sector is combined with the local knowledge of the farmers, more valuable results will be obtained, which will be more useful for the farmers. Ignoring the farmer and his indigenous knowledge makes the agricultural extension department not have an acceptable impact on the transfer of findings. In this research, 14 farmers of Sarpol Zahab region were asked to select the best genotypes of cultivated durum wheat in their opinion, to assign grades 1 to 5 to each genotype. In the end, the average ranking of farmers was calculated and their correlation with yield and some morphological traits was obtained. The average ratings of farmers showed that genotypes 5, 6, and 25 got the highest ratings, which shows that farmers are interested in traits other than yield. Also, in this article, participatory researches have been tried to be the focus of the discussion. After a brief review of conventional research, it has been tried to discuss more about participatory research and its important approaches in the section. Also, in this article, the impact of participatory research of universities and research centers in the fields of breeding, agriculture, horticulture, irrigation, soil science and animal nutrition in the development of the agricultural sector is discussed.
