تأملاتي روش شناختي در مكاتب ادبيات تطبيقي

تطبيق، همواره موضوع مباحث نظري بسياري در مطالعات ادبي و دين شناختي بوده است؛ با اين حال بندرت از منظر روش شناختي مورد بحث قرار گرفته است. در درازناي تاريخ اين رشته نيز، مطالعات تطبيقي به لحاظ كمّي سهم قابل توجهي به خود اختصاص داده است؛ اما اين سؤال كه چگونه تطبيق به مثابه يك روش به كار گرفته مي شود كمتر موضوع پژوهشي مستقل بوده است. مسأله اصلي اين مقاله آن است كه مكاتب شناخته شده ادبيات تطبيقي، اعم از فرانسوي و امريكايي، از كارآمدي لازم براي تطبيق هاي بين رشته اي، مثلا مقايسه متون ديني و متون ادبي، برخوردار نيستند؛ بنابراين بايد الگويي مجزا و مستقل براي اين دسته از تحقيقات، پيشنهاد كرد. ازين رو كوشيده ايم چهارچوبي روش شناختي براي اين قبيل تطبيق ها ارائه كنيم كه هم دربرگيرنده پيكربندي كلي (اهداف، حالات، موازين و دامنه ها) باشد و هم شامل فرايند(گزينش، توصيف، همنشاني، بازتوصيف و نظريه پردازي) يك مطالعه تطبيقي باشد. براي نيل بدين مقصود با رويكردي بين رشته اي از روش شناسي دين شناسي تطبيقي بهره گرفته، مدلي ارائه كرده ايم كه در پژوهش هاي تطبيقي ادبي- ديني قابل اِعمال باشد.