رويكردي نو به سنجش تاب‌آوري سيستم اقتصادي ايران

A new approach to measuring the resilience of Iran s economic system

وجه اشتراك اقتصاد مقاومتي به مفهوم «توانمندسازي اقتصاد ملي در مقابل تغييرات, مخاطرات و تهديدهاي داخلي و خارجي بر سر راه پيشرفت و دستيابي به اهداف چشم‌انداز كشور و استفاده از فرصت هاي آنها» با متون علمي رايج در حوزه اقتصاد، تاب‌آوري است. زماني يك سيستم اجتماعي تاب‌آور است كه بتواند مخاطرات موقت يا دائم را جذب كرده و خود را با شرايط به سرعت در حال تغيير انطباق دهد, بدون اينكه كاركرد خود را از دست بدهد. در اين مقاله به منظور برآورد ميزان تاب‌آوري سيستم اقتصادي ايران در طي سال‌هاي 1990-2021، از يك رويكرد سيستمي مبتني بر وزن‌دهي در شاخص بريگوگليو و همكارانش (2008) استفاده مي كنيم. بريگوگليـوو همكـاران در مطالعه خود براي محاسبه ابعاد شاخص تاب‌آوري، ازپنج مؤلفه ثبات اقتصاد كلان،كارايي بازارهاي اقتصاد خرد، حكمراني خوب، توسعه اجتماعي و شاخص زيست محيطي با وزن يكسان استفاده كردند، اما در اين مقاله پنج مؤلفه بريگوگليو به عنوان اجزاي سيستم تاب‌آوري اقتصادي به كار گرفته شده اند و براي وزن‌دهي به هريك ازاين پنج مؤلفه از روش pca ( Principal Component Analysis)بهره مي جوييم اين روش مي تواند مؤلفه هاي اصلي را شناسايي و به ما كمك كند تا به جاي اينكه تمامي ويژگي ها را مورد بررسي قرار دهيم ، يك سري ويژگي هايي را كه از اهميت بيشتري در سيستم برخوردار هستند تحليل كنيم. در نهايت نتايج حاصل از انجام اين پژوهش نشان مي دهد كه مؤلفه ي كارايي بازار نسبت به ساير مؤلفه‌ها از اهميت بيشتري درمحاسبه شاخص تاب‌آوري سيستم اقتصادي برخوردار است، بنابراين بايد به اين مؤلفه توجه بيشتري داشته باشيم.محاسبه شاخص تاب آوري در سيستم اقتصادي ايران از اين منظر صورت گرفته است.

The common feature of resistance economy in the concept of empowering the national economy against internal and external changes، risks and threats on the way to progress and achieving the goals of the country s vision and using their opportunities with common scientific texts in the field of economics is resilience. A resilient social system is when it can absorb temporary or permanent hazards and adapt itself to rapidly changing conditions without losing its functionality. In this article، in order to estimate the resilience of the economic system during the years 1990-2021، we use a systemic approach based on weighting in the index of Brigoglio and his colleagues (2008). In their study، to calculate the dimensions of the resilience index، Brigogliou and colleagues used five components of macroeconomic stability، efficiency of microeconomic markets، good governance، social development and environmental index. In this article، Brigogliou s five components are used as components of the economic resilience system. Also، we use the PCA(Prinpal Component Analysis) method to weight each of these five components. This method can identify the main components and help us to select a series of important features instead of examining all the features. There are more in the system to analyze. Finally، the results of this research show that the market efficiency component is more important than other components in calculating the resilience index of the economic system، so we should pay more attention to this component.