تجزيه و تحليل معيارهاي مدل تعالي سازمان طيب با رويكرد ساختاري تفسيري

Analyzing the criteria of the Tayyeb organization excellence model with an interpretive structural approach

تغييرات گسترده در دنياي امروز، تأثيرات عميقي بر فعاليت‌هاي سازماني گذاشته است. اين تغييرات سازمان‌ها را وادار كرده است تا به دنبال چارچوبي براي پاسخگويي به اين تغييرات باشند. بسياري از سازمان‌ها براي رفع اين نياز به مدل‌هاي ارزيابي عملكرد و مدل‌هاي تعالي سازماني روي آورده‌اند. در سال‌هاي اخير مدل‌هاي بومي ارزيابي عملكرد مورد توجه سازمان‌هاي جهان قرار گرفته است. اين مدل‌ها علي رغم قوت علمي زياد، داراي ضعف‌هايي در حوزه اجرا و ارائه راه حل براي سازمان‌ها هستند. از جمله مدل‌هاي تعالي سازماني در ايران مدل تعالي سازمان طيب است. اين مدل ضمن موفقيت‌هاي زيادي كه در حوزه تعالي سازماني به دست آورده است داراي خلأ نگاه سيستمي به سازمان است. با توجه به گذشت شش دهه از حيات تفكر سيستمي به عنوان رويكردي نظري- كاربردي جاي آن دارد كه زمينه بالنده‌سازي و اعتلاي اين تفكر اثربخش در اداره جامعه و سازمان مورد عنايت بيشتر مدل‌هاي تعالي سازماني قرار گيرد. از اين رو اين پژوهش با هدف تجزيه و تحليل معيارهاي مدل تعالي سازمان طيب با استفاده از تكنيك مدل‌سازي ساختاري تفسيري به مرحله اجرا در آمده است. اين روش جزو روش‌هاي تجزيه و تحليل سيستم‌ها مي‌باشد كه به بررسي تعاملات ميان عناصر سيستم مي‌پردازد. در اين پژوهش، 26 معيار مدل تعالي طيب مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. جامعه خبرگاني اين پژوهش شامل اساتيد دانشگاهي، مديران سازمان‌ها، مميزان مدل‌هاي تعالي و مدل تعالي طيب بوده‌اند. نتايج نشان داد كه 4 دسته عوامل مقصود، چشم‌انداز و راهبرد، خلق ارزش پايدار، محرك عملكرد و تحول، عملكرد عملياتي و راهبردي جزو مهمترين عوامل محسوب شده و بايستي سازمان‌ها از طريق اختصاص بودجه، هر 4 عامل را به صورت همزمان بهبود ايجاد نمايند.

Extensive changes in today s world have had a profound impact on organizational activities. These changes have forced organizations to look for a framework to respond to these changes. Many organizations have turned to performance evaluation models and organizational excellence models to meet this need. In recent years, indigenous models of performance evaluation have attracted the attention of world organizations. Despite their great scientific strength, these models have weaknesses in the field of implementation and presentation of solutions for organizations. Among the models of organizational excellence in Iran is the model of organizational excellence of Tayeb. This model, in addition to the many successes it has achieved in the field of organizational excellence, has a gap in the system view of the organization. Considering that six decades have passed since the life of systems thinking as a theoretical-applicative approach, it is appropriate that the field of boosting and improving this effective thinking in the management of society and organization should be given more attention to organizational excellence models. Therefore, this research has been carried out with the aim of analyzing the criteria of excellence model of Tayyeb organization using interpretive structural modeling technique. This method is one of the systems analysis methods that examines interactions between system elements. In this research, 26 criteria of Taal Tayyeb model were analyzed. The expert community of this research included university professors, managers of organizations, auditors of excellence models and excellence model. The results of this research showed.