تبيين تجارب برتر سازگاري با كم آبي استان يزد با فهم عوامل و حلقه‌هاي علي مؤثر و پويايي مسئله كم‌آبي

Explaining the best experiences of adapting to Water Scarcity in Yazd Province by Understanding the Effective Factors, Causal Loops and the Dynamics of the Water Scacity Problem

كمبود آب در ايران و بخصوص در استان يزد يكي از عوامل محدود كننده اصلي در زيست انساني‌‌اجتماعي و توسعه فعاليت‌هاي اقتصادي و همچنين معضل مهمي بر سر راه محيط‌زيست در حال و دهه‌هاي آينده به شمار مي‌رود. از آنجا كه روند افزايشي مصرف آب به دلايل تغيير الگوي مصرف، افزايش جمعيت، مهاجرت به يزد، گسترش صنعت، بالارفتن سطح بهداشت و رفاه عمومي و ساير عوامل در كنار تغييرات اقليمي و اثرات آن بر استان يزد، كمبود منابع آب قابل شرب را در آينده براي اين استان پيش‌بيني مي‌كند، بنابراين برنامه‌ريزي و سياست‌گذاري صحيح براي مقابله با اين موضوع در اولويت اقدامات كشور و استان قرار مي‌گيرد. يكي از روشهاي مناسب در اين زمينه، شناسايي تجارب گذشته و توجه به مدل پوياي بحران آب در كشور و استان يزد و اجراي راهكارهاي برتر سازگاري با كم‌آبي مي‌باشد. لذا اين مقاله به شناسايي متغيرهاي مؤثر بر بحران كم‌آبي و تعاملات بين اين متغيرها پرداخته و تجارب برتر سازگاري با كم‌آبي را تبيين مي‌نمايد. به اين منظور زيرسيستم‌هاي درگير در مسئله‌ي پوياي سازگاري با كم‌آبي شناسايي شده و مدل تعاملات بين آنها ترسيم مي‌گردد. در نتيجه، تجارب و پيشنهادات برتر در زمينه سازگاري با كم‌آبي احصاء گرديد كه در قالب 15 كلان راهكار و در ذيل آن 157 راهكار جزئي مربوط به هريك دسته‌بندي شد. همچنين شناخت روابط علي بين متغيرهاي مؤثر در مسئله و تحليل نتايج مصاحبه با كارشناسان و صاحبنظران حوزه آب نشان داد كه سه راهكار «اجراي روش‌هاي ساده و استفاده از تجهيزات كاهنده مصرف»، «ايجاد فرهنگ سازگاري با كم‌آبي و اصلاح الگوي مصرف» و « افزايش حساسيت مردم نسبت به بحران كمبود آب» بايد در اولويت برنامه‌ريزي و اجرا قرار گيرند.

Water scarcity in Iran and especially in Yazd province is one of the main limiting factors in human and social life and the development of economic activities, as well as an important problem for the environment now and in the coming decades. Since the increasing trend of water consumption due to changes in the consumption pattern, increase in population, migration to Yazd, expansion of industry, increase in the level of public health and welfare and other factors along with climate change and its effects on Yazd province, the lack of potable water resources in the future is predicted for this province, so proper planning and policy making to deal with this issue is one of the priorities of the policy makers in the field of water production and supply management in the country and the province. One of the appropriate methods in this field is to identify past experiences and pay attention to the dynamic model of water crisis in the country and Yazd province and implement the best solutions to adapt to water scarcity. Therefore, this article identifies the variables affecting the water scarcity crisis and the interactions between these variables and explains the best experiences of adapting to water scarcity. Hence, the subsystems involved in the dynamic problem of adaptation to water scarcity are identified and the interaction model between them is drawn. As a result, the best experiences and suggestions in the field of adapting to water scarcity were counted, which were classified in the form of 15 major solutions and below that 157 minor solutions related to each category. Also, knowing the causal relationships between the variables affecting the problem and analyzing the results of interviews with experts in the field of water, showed that the three strategies of implementing simple methods and using consumption-reducing equipment , creating a culture of adapting to water scarcity and modifying the consumption pattern and increasing people s sensitivity towards the water shortage crisis should be prioritized in planning and implementation.