مفاهيم، تشابهات و افتراق‌هاي نظري زيارت، گردشگري مذهبي و گردشگري فرهنگي»

ﮔﺮدﺷﮕﺮي، پديده‌اي اﺳﺖ ﻛﻬﻦ ﻛﻪ از دﻳﺮﺑﺎز در ﺟﻮاﻣﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ و به‌تدريج در ﻃﻲ ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﻓﻨﻲ، اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺧﻮد رﺳﻴﺪه اﺳﺖ. اين صنعت آميزه‌اي از فعاليت‌هاي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن از حمل‌ونقل ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺗﺎ اﻗﺎﻣﺖ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ روﻳﺪادﻫﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺟﻬﺖ خدمت‌رساني ﺑﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮان، به‌صورت زنجيره‌اي به‌هم‌پيوسته اﻳﻔﺎي ﻧﻘﺶ مي‌كنند. همچنين يكي از مهم‌ترين صنايع درآمدزاي حال حاضر دنيا محسوب مي‌گردد كه از قابليت‌هاي آن مي‌توان به‌عنوان يكي از راهكارهاي اصلي و اساسي براي حل مشكلات ناشي از معضلات بيكاري و ركود اقتصادي در كشورهاي مختلف استفاده نمود. موضوع سياحت و جهانگردي در فرهنگ و تمدن اسلامي با انديشه و باور مسلمين پيوندي محكم دارد. ازاين‌ رو ضروري است اهميت صنعت گردشگري مذهبي، در كنار انواع ديگر مانند گردشگري ورزشي، سلامت، بوم-گردشگري و ... در گسترة فرهنگ اسلامي بررسي شود. با توجه به اين مطلب در كشورهاي اسلامي تمامي گردشگران ورودي به كشورها و بازديدكنندگان به‌نوعي گردشگر مذهبي محسوب مي‌شوند و مي‌توان گفت اين نوع گردشگر كه زائر ناميده مي‌شود، نوع غالب است. درنهايت راهكارها و تدابير لازم از سوي كشورهاي مسلمان و همچنين ايران به‌منظور بهره‌گيري از فرصت‌هاي گردشگري براي افزايش درآمدهاي ناشي از صنعت جهانگردي مذهبي، به‌عنوان يكي از بهترين راه‌هاي خارج شدن از اقتصاد تك‌محصولي نفت بيان مي‌شود. كشور ايران به دليل برخورداري از تمدني كهن و حضور پيروان اديان مختلف داراي اماكن مذهبي بسيار متنوعي است و از منظر جاذبه‌هاي اكو توريسمي و تنوع يونسكو، ازنظر وجود آثار تاريخي و فرهنگي در ميان 10 كشور برتر دنياست. ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس ﻳﻜﻲ از شاخصه‌هاي ﻣﻬﻢ ﺗﻮرﻳﺴﻢ در ايران ﻛﻪ ﺳﻬﻢ قابل‌توجهي از فعاليت‌هاي گردشگري را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص مي‌دهد ﺗﻮرﻳﺴﻢ ﻣﺬﻫﺒﻲ يا همان زيارت اﺳﺖ كه ﺑﻪ آن به‌ عنوان ﮔﺮدﺷﮕﺮي دﻳﻦ اﺷﺎره مي‌شود. لذا در اين مقاله سعي شده است ضمن تعريف صنايع گردشگري، نقاط تشابه و نيز تفاوت‌هاي انواع گردشگري در مقابل گردش زيارتي به اماكن متبركه مورد بررسي قرار گيرد.