بررسي تطبيقي تشبيه در شعر شفيعي كدكني و مشيري با توجّه به نظريۀگوتلي

تشبيه، عنصر اساسي خيال در شعر است كه اساس استعاره را تشكيل مي‌دهد و وجه شبه، از اركان آن و نشانگر تخيل شاعر است از اين رو در بررسي هاي ادبي و بلاغي اهميت زيادي دارد. اين پژوهش با هدف شناخت صور خيال به شيوۀ سبك شناختي در اشعار شفيعي كدكني(دو دفتر شعر: آيينه-اي براي صداها و هزارۀ دوم آهوي كوهي) و مجموعۀ اشعار فريدون مشيري با روش توصيفي-تحليلي به روش آماري با تكيه بر نظريۀ گوتلي و بروك رز به بررسي تطبيقي تشبيهات اين دو شاعر پرداخته شده است. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه هر دو شاعر از عناصر طبيعت، بيشتر استفاده مي كنند و اغلب تشبيهات آنها حسي است. تشبيهات كاركردي بيش از تصويري در شعر آنها به چشم مي خورد از نظر قلمرو تشبيه، بعد از عناصر طبيعي، بسامد هاي ديگر مربوط به اعضاي بدن و خود شاعر است. از حيث وجه شبه، در اغلب تشبيهات اين دو شاعر، رابطۀ وجه شبه با مشبهٌ به از نوع ضروري است ولي رابطه مشبه و وجه شبه كمرنگ تر است و در شعر مشيري بيشتر از نوع غير ممكن است؛ اما در شعر شفيعي، رابطۀ ضروري وجه شبه با مشبه بيشتر از نوع ضروري بوده و نشان دهنده خيال انگيزي بيشتر شعر مشيري است. تمايز ديگر در اين است كه شفيعي كدكني نسبت به مشيري، بيشتر درباره (خود) سروده و (خود) را تشبيه كرده است .