شوقات‌ها و متل‌هاي استان مركزي: گزارش يك آغاز

اين مقاله، گزارشي مقدماتي از ريختار و مضمون گزيده‌اي از شوقات‌ها و متل‌هاي استان مركزي ارائه مي‌كند تا زمينه را براي بررسي ريخت‌شناختي دقيق‌تر اين قصه‌ها از منظر ديگر نحله‌ها آماده كند. قصه‌هاي عاميانۀ ايراني را از منظرهاي گوناگون بررسي كرده‌اند، اما قصه‌هاي عاميانۀ استان مركزي تا كنون بررسي نشده است. استان مركزي، قدمتي كهن دارد و آكنده از خرده‌فرهنگ‌هاي بومي رنگارنگ است كه شايان عنايت نقادانه هستند. اين مقاله پس از بررسي پيشينۀ اراك‌شناسي و مطالعات فرهنگي، گزارشي ريختاري از پنجاه قصۀ اراكي به دست مي‌دهد كه دو محقق گردآوري كرده‌اند. از اين رو، در گام اول، اين مقاله، اين پنجاه قصه را در جدولي كلي قرار داده و برخي مولفه‌هاي اصلي آنها را فهرست كرده، و با شاخص- تيپ پيشنهادي آرنه-تامپسون تطبيق مي‌دهد. به برخي نمونه‌ها از ادبيات جهاني نيز اشاره مي‌كند. اين مقاله، درآمدي بر تحليل ريختاري و مضموني قصه‌هاي عاميان، استان مركزي است كه در مجال‌هاي ديگر بررسي خواهند شد.