تحليل و بررسي مثل در شعر سيد اسماعيل بلخي

مثل و مثل نگاري از ژانرهاي مهم ادبيات شفاهي ملت هاست كه از سال ها به اين طرف در جهان غرب و كشورهاي همانند روسيه از سوي محققان مورد توجه جدي قرار گرفته و امثال رايج و ساير را ضبط نموده اند؛ علاوه بر ضبط امثال غيرمكتوب به سراغ متون ادبي نيز رفته اند تا دريابند كه شاعران و نويسندگان از منابع فولكلوريك بويژه مثل چه قدر بهره گرفته اند، يا گفته هاي آنان در اثر كثرت استعمال خود به مثل مبدل گرديده است. بررسي نشان مي دهد كه در سده هاي اخير به پيروي از تلاش هاي جهاني، توسط محققان در كشورهاي فارسي زبان بويژه ايران نيز كارهاي نسبتاً خوب انجام شده و متون منظوم و منثور با اين رويكرد مورد بررسي قرار گرفته است، ولي متأسفانه در افغانستان به ارزش هاي فولكلوريك در مجموع و به طور اخص متون مكتوب كمتر اهميت داده شده، هنوز جاي كارهاي تحقيقي خالي است. دراين نوشته كه با روش تحليلي و توصيفي از منابع كتابخانه اي تهيه شده به بررسي و تحليل مثل در شعر سيد اسماعيل بلخي، شاعر مبارز و انقلابي اختصاص يافته است، بررسي هاي آماري نشان مي دهد كه شاعر از ده ها مثل در راستاي تأثيرگذاري نقدهاي اجتماعي و سياسي خويش بهرۀ كافي برده و مثل هاي مشهوررا انتخاب كرده است؛ چون اكثر مخاطبان شاعر را مردم عادي تشكيل مي داد تا بر ضد حكومتداراني بشورند كه مصداق بارز« روز ملنگ و شب پلنگ» ويا « بز در غم جان و قصاب در غم پي»اند، بنابراين در نخست مثل ها را بيروند كشيده و بعد براساس منابع مكتوب و فرهنگ شفاهي تحليل گرديده است.