برنامه تاب آوري و ارتقاء سلامت روان آتش نشانان ( پرورش سلامت روان و تاب آوري رواني )

Resilience program and promotion of mental health of firefighters (mental health and mental resilience)

امروزه همزمان با توسعه شهرنشيني و ظهور تكنولوژي هاي نوين، اختلالات رواني در سطح جوامع شيوع پيدا كرده و ضرورت توجه به سلامت روان افراد جامعه را پراهميت كرده است. در اين ميان آتش نشانان علاوه بر مواجهه با آسيب هاي روحي و رواني ناشي از زندگي روزمره با آسيب ها و اختلالات رواني ناشي از كار نيز مواجه مي باشند. سالانه تعداد زيادي از آتش نشانان بر اثر خودكشي جان خود را از دست مي دهند و يا به علت دچار شدن به مشكلات حاد روحي و رواني در زندگي خانوادگي خود دچار مشكلات فراواني مي شوند كه آرامش كانون خانواده آنها را تهديد مي كند. سلامت روان آتش نشانان يكي از مهمترين اركان سلامت كلي آنها محسوب مي شود كه بايد توجه ويژه اي بدان شود. ماهيت سخت حرفه آنها، قرار گرفتن در معرض حوادث آسيب زا و فشار براي انجام فعاليت در شرايط شديد مي تواند بر سلامت روان آنها تأثير بگذارد. طبق آمار در سال 2017 در كشور آمريكا، 103 آتش نشان بر اثر خودكشي جان خود را از دست دادند در حالي در همان سال 93 آتش نشان در حين انجام وظيفه جان خود را از دست داده بودند(4). آتش نشانان و ديگر پاسخ دهندگان اوليه در امداد رساني، به احتمال بيش از نود درصد، بيشتر از يازده بار در طول عمر خود در معرض اختلالات و آسيب هاي بالقوه روحي و رواني قرار مي گيرند، در حالي كه احتمالاً افراد عادي جامعه كمتر در معرض اختلالات رواني مرتبط با تروما و استرس قرارگيرند. تخمين زده مي‌شود كه آتش‌نشانان با نرخ تخميني 11تا 22 درصد تحت‌تاثير اين موضوع قرار گيرند. در حال حاضر برنامه‌هاي پيشگيرانه و آموزش و يادگيري بهداشت روان در اين زمينه به صورت حداقلي مي باشد(و يا اصلاً وجود ندارد) و بيشتر اقدامات درماني در مرحله بحراني انجام مي‌شوند. تجربيات بدست آمده در كشورهاي مختلف بيانگر آنست كه دستاوردها‌ي آنها در اين زمينه با ارائه برنامه هايي شامل آموزش سلامت روان، ايجاد شبكه هاي حمايت از همتايان، مديريت استرس حوادث بحراني-(CISM)، ابتكارات سلامتي، تغييرات فرهنگي، كمپين هاي كاهش انگ و نظارت و ارزيابي مداوم باعث جلوگيري از ايجاد مشكلات سلامت روان مثل اختلال استرس پس از سانحه PTSD و افزايش تاب آوري سلامت روان كاركنان خود بسيار كارآمد بوده است. هدف ما در بيان اين مطالعه كه به صورت اسنادي – كتابخانه ا ي انجام شده است. پرداختن به موضوع حياتي و اولويت بندي سلامت رواني آتش نشانان، با برنامه اي جامع و كاربردي پيشنهاد شده است. برنامه تاب آوري و سلامت آتش نشان بر تقويت تاب آوري رواني، ارائه پشتيباني و ارتقاي محيط كار سالم تمركز دارد و در نهايت سلامت روان آتش نشانان را افزايش مي دهد.