نبكاها جاذبه هاي ژئومورفولوژيك بياباني و نقش آن در اقتصاد گردشگري ساحلي

Nabkaha, desert geomorphological attractions and its role in coastal tourism economy

رشد و گسترش گردشگري دريايي ازجمله پديده‌هاي مهم اقتصادي به ويژه در جوامع ساحل نشين در اواخر قرن بيستم است كه با سرعت در قرن جديد ادامه دارد. فعاليت گردشگري آبي امروزه به‌عنوان يكي از مهم‌ترين و پوياترين فعاليت‌ها در جهان مطرح است. به‌طوري‌كه شمار گردشگران خارجي و داخلي و ميزان درآمدزايي آن در سطح جهاني پيوسته رو به افزايش است. نبكا به رسوبات انباشته شده پاي گياهان گفته مي شود كه رخساره ژئومورفولوژيك و جاذبه طبيعي براي گردشگران ساحلي ايجاد مي نمايند. لازم به ذكر است كه گونه هاي گياهي در مقابل وزش باد تاب آوري ندارند اما گياهان همزيست با نبكا داراي مقاوت بالايي به فرسايش هاي بادي بوده و اين گياهان ارزش اقتصادي بالايي به منظور حفظ آب و خاك و جذب طبيعت گردان دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسي روند تغييرات نبكاها رسوبات انباشته شده و پيش بيني با CA-Markov chain – Cellulr Automta انجام شد. همچنين نقش نبكاها در جذب گردشگر طبيعت گرد بررسي گرديد. نتايج نشان داد سطح نبكاها در طي بيش از دو دهه كاهش يافته است كه اضمحلال نبكاها و تخريب آن مي تواند از جاذبه ديداري رخساره هاي ژئومورفولوژيك بكاهد. اين امر رونق اقتصادي كه مي توانست توسط بازديد گردشگران در منطقه ايجاد نمايد را تحت الشعاع قرار داده و توانمند سازي جوامع محلي كه با درآمد گردشگران ارتزاق مي نمايند را به مخاطره انداخته است. بنابراين به مديران توصيه مي گردد جهت احياي گونه هاي گياهي و افزايش سطح نبكازارها در نواحي همجوار دريا، جهت جذب گردشگران ژئوتوريسم و افزايش رونق اقتصادي منطقه اقدامات جدي تر از پيش اجرايي و عملي نمايند.

One of the ecological crises is the degradation of Nebka ecosystems, which endangers the stability of the environment and causes many regional and trans-regional effects, such as increasing the risk of wind erosion. The aim of this study was to investigate the trend of spatial and temporal changes in future land cover with Nebka and accumulated erosive sediments around the phanophyte species Salvadora persica L. and Alhaji camelorum L. in the Persian Gulf and Oman. Thus, with Markov chain and using images to measure the distance of existing land uses, simulation and the trend of temporal and spatial changes were studied. Thus, for the years 2001, 2011, 2021 land cover maps were prepared using Landsat satellite data with supervised classification of maximum probability. After evaluating the model, the land cover map for 2030 and 2040 was predicted using both Markov chain and automatic cell model. The results of land cover changes in 2001, 2011 and 2021 showed that the areas of Nebka have decreased by 1047.9 ha. Predictive findings for 2031 and 2041 showed that the produced maps with overall accuracy of 91.4% and kappa coefficient of 0.88% have high accuracy and nebka from 8.67% in 2021 to 4.26% in the year, respectively. 2031 and 2.09% will decrease in 2041. Decreasing the level of nebka land in the past and predicting the downward trend of changes in nebka land in the future showed that the natural barriers that prevented the movement of suspended sediments have been destroyed and reduced.