ارزيابي وضعيت اكولوژيكي رودخانه هاي كرج،زاينده رود و مارون بر اساس شاخص زيستي BMWP

بررسي ساختار جوامع آبي در اكوسيستمهاي آبي جايگاه ويژه اي در مطالعات اكولوژيك موجودات آبزي دارد. از جمله شاخصهاي مهم و رايج ماكروبنتيك مي توان به شاخصهاي اكولوژيك تك متغيره و چند متغيره اشاره كرد كه با داشتن مزايا و معايب متفاوت، همچنان در مطالعات مختلف در آبهاي رودخانهاي مورد استفاده قرار ميگيرند. در سالهاي اخير مطالعاتي با استفاده از شاخص تنوع زيستي و شاخص زيستيBMWP براي ارزيابي كيفيت آب رودخانه ها مورد استفاده قرار گرفته است پژوهش حاضر ميزان سازگاري بين نتايج وضعيت كيفي به دست آمده از شاخصهاي اكولوژيك BMWP رودخانه هاي كرج (استان البرز(،رودخانه زاينده و رودخانه مارون را ارزيابي كرده است.بررسي ها طي فصول مختلف سال صورت گرفت.بررسي ها نشان داد شرايط محيطي ميتواند از لحاظ زماني و مكاني بر پراكنش ماكروبنتوزها )بندپايان، كرم هاي حلقوي، كرمهاي پهن و نرمتنان) در طول رودخانه كرج تأثيرگذار باشد. به عبارتي گرچه به طور كلي كيفيت رودخانه بر اساس نتايج اين شاخص غيرقابل قبول ميباشد، با اين حال بالادست رودخانه نسبت به پايين دست آن از كيفيت بهتري برخودار ميباشد.بر اساس نتايج شاخص BMWP ،روند معني دار كاهشي از بالادست به سمت پايين دست مشهود بوده است. كم تاران شاخص آبهاي آلوده اند و مقاومت زيادي در برابر آلودگي دارند. رودخانه مارون نيز به خصوص در ايستگاههاي داخل شهر و نزديك به آن به دليل سرازير شدن حجم زيادي از پسآبها و فاضلابها آلوده بوده و تراكم كم تاران در بستر آن زياد ميباشد. براساس نتايج حاصل از شاخصهاي زيستي بين پارامترهاي فيزيكوشيميايي آب ميتوان بيان داشت كه كيفيت آب رودخانه زاينده رود متأثر از خشكساليهاي سالهاي گذشته و فعاليتهاي انساني ميباشد. كاهش قابل توجه مقادير شاخصهاي BMWP ، كيفيت آب رودخانه به همراه شرايط زيستي آن را در شرايط بحراني نشان ميدهد و در شرايط خيلي بد قرار گرفت. ورود آلايندههاي مختلف موجود در رودخانه در مواقعي كه دبي آب كاهش پيدا ميكند به دليل كاهش قدرت خودپالايي و اكسيژن گيري رودخانه، سلامت اين اكوسيستم منحصرب فرد را به خطر مي اندازد. نوع مطالعه تحقيقي و برگرفته از تحقيقات (سيد قاسم قربان زاده زعفراني،فرهاد حسيني طايفه،منا ايزديان،احمد رضا پير علي،زفره ئي،عيسي ابراهيمي درچه،زهره قنواتي،مريم محمدي روزبهاني،نسرين چوبكار) مي باشد. به منظور تجزيه و تحليل آماري از نرم افزار SPSS و Excel و جهت تعيين شاخص تنوع زيستي از Primer6 استفاده شد. براي بررسي همبستگي بين شاخص زيستي ازآزمون اسپيرمن، از آزمون استفاده شد. به منظور بررسي اختلاف معني داري بين دادههاي مورد نظر از آناليز واريانس يكطرفه و از آزمون كروسكال واليس در در سطح معني داري 05/0 p استفاده شد. جهت تهيه نقشه ها با روش IDW از نرمافزار 3.ArcGIS10 و 3.Terrset17 استفاده گرديد.