مدلسازي و طراحي بازي ايستاي غيرهمكارانه ايران و قطر در بهره برداري از منابع طبيعي مشترك (ميدان پارس جنوبي -گنبد شمالي)

Modeling and designing a non-cooperative static game between Iran and Qatar in the exploitation of common natural resources (South Pars Square - North Dome)

با وقوع شوك نفتي دهه هفتاد ميلادي، اهميت بهره برداري از منابع طبيعي دو چندان شد. نفت و گاز به عنوان يك كالاي استراتژيك بر ميزان درآمدها و اقتصاد كشورهاي دارنده اين منابع تاثير بسيار زيادي دارد. كشورهاي حوزه خليج فارس كه حدود 48 درصد از منابع نفتي و حدود 40 درصد از منابع گازي دنيا را در اختيار دارند از اين قاعده مستثني نيستند. ميدان گازي مشترك پارس جنوبي -گنبد شمالي (بزرگترين ميدان گازي دنيا و مشترك بين ايران وقطر) كه در مرز دريايي بين دو كشور قرار دارد اهميت تعيين استراتژي هاي بهره برداري دو كشور سهيم (ايران و قطر) در اين ميدان را در حوزه نفت و گاز دو چندان كرده است. از طريق طراحي 2 مدل بازي ايستا بين دو كشور (ايران و قطر) به بررسي تعادل نش و استراتژي هاي اتخاذ شده توسط طرفين (بر مبناي فاكتور قدرت استخراج) پرداخته شده است. نتايج نشان داد كه در بازي اول (يكسان بودن قدرت استخراج) استراتژي (D,D) و در بازي دوم (نابرابر بودن قدرت استخراج بر اساس مولفه تحريم) استراتژي (C,D) تعادل نش بازي است. به دليل مشخص بودن سهم نامتقارن طرفين (سهم 25 درصدي ايران در مقابل سهم 75 درصدي قطر) و بسته به شرايط سياسي (وجود يا عدم تحريم)، در بازي اول استراتژي غالب هر دو كشور عدم پايبندي به همكاري است در حاليكه در بازي دوم استراتژي غالب براي ايران پايبندي به همكاري و استراتژي غالب براي قطر عدم پايبندي به همكاري است.