بررسي اشتراكات و رابطه دو علم فقه و تربيت

در گستره علوم انساني و اسلامي، علم تربيت كه از آن به علم دگرسازي و شكوفاسازي استعدادهاي انساني تا كمال مطلوب ياد مي شود، وجود دارد. علم فقه يك گستره معرفتى اسلامى است كه بخش عملى شريعت را تشكيل مى دهد و علم تربيت نيز مجموعه اى از آموزه ها و فعاليت هاى عينى است. اين تحقيق با روش توصيفي و ابزار كتابخانه‌اي در پي پاسخ به اين سوال است كه اين دو علم چه وجوه مشتركي با يكديگر دارند و نيز از آنجا كه وجود وجوه مشترك بين دو علم، زمينه‌اي براي ايجاد هماهنگي و البته همانندي و تعامل است، اين تحقيق به دنبال بررسي چگونگي اين تعامل مي باشد. تاثير فقه در اصول تربيتي با در نظر داشتن سه اصل؛ رعايت ظرفيت متربي، اصل تخفيف و آسان گيري و اصل مثبت نگري قابل بررسي است. همچنين تعامل فقه با علم تربيت در قالب تاثير بر اركان تربيت يعني؛ مربي و متربي و با ارائه فعاليتها و آموزه هاي فقهي در دو حوزه نظام تعليم و تربيت رسمي و در غير نظام تعليم و تربيت رسمي وجود دارد. و دايره اركان در فقه به جهت اهميت امر تربيت، وسيعتر از علم تربيت است و در كنار پدر، مادر و معلم و جدپدري شامل قيّم، وصي، حاكم شرع و ولي فقيه نيز مي باشد. از ديدگاه علم فقه تقسيم بندي مراحل زندگي انسان داراي نظام دقيقي است، مراحل زندگي انسان از ديدگاه تربيت اسلامي در قرآن، شامل پنج مرحله است كه در فقه اسلامي به سه دوره سيادت، اطاعت و وزارت تقسيم مي شود كه هر كدام، الزامات و دستورات خاص خود را دارد.