اثر تنش خشكي بر برخي ويژگي هاي بذر دو رقم گندم نانوايي با دو كيفيت متفاوت

Effect of drought stress on some seed characteristics of two bakery wheat cultivars with two different qualities

تنش در نتيجه فرآيندهاي غيرعادي است كه تحت تأثير يك يا تركيبي از عوامل محيطي و زيستي شكل مي-گيرد. در تنش خشكي تبخير و پتانسيل تعرق از ظرفيت توانايي ريشه ها براي استخراج آب از خاك بيشتر مي شود. بيش از يك سوم جمعيت جهان، كالري و پروتئين مورد نياز روزانه خود را از فراورده هاي گندم تأمين مي كنند و يك منبع ارزان انرژي به خصوص براي مردم جهان سوم محسوب مي شود. نشاسته مهمترين محصول نهايي رشد و نمو گندم است و تغيير در محتواي نشاسته شاخص انواع فرآيندهاي رشد گياه است. در اين پژوهش دو رقم گندم نان به نام هاي نويد با كيفيت نانوايي متوسط تا ضعيف و پيشتاز با كيفيت نانوايي بالا انتخاب شدند. دو رقم گندم به صورت مزرعه اي كشت شدند. هر دو رقم داراي شاهد و تيمار تنش خشكي بودند. طرح در قالب بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار بود. 35 روز بعد از گرده افشاني بذرها برداشت شد. سنجش پارامترهاي مورفولوژي، درصد جوانه زني، جداسازي گرانول هايA و B-C و بررسي گرانول ها توسط ميكروسكوپ نوري صورت گرفت. به طور كلي اين نتيجه به دست آمد كه خشكي باعث كاهش معني دار وزن هزار دانه در هر دو رقم پيشتاز و نويد شد. اما براي صفت طول سنبله و درصد جوانه زني تنها در رقم نويد كه كيفيت نانوايي ضعيفي داشت باعث كاهش طول سنبله در سطح 1 درصد به طور معني داري شد. همچنين تنش خشكي در هر دو رقم روي مقدار نشاسته در سطح 1 درصد تاثير معني داري نداشت.

Stress is the result of abnormal processes that are formed under the influence of one or a combination of environmental and biological factors. In drought stress, evaporation and transpiration potential exceed the capacity of the roots to extract water from the soil. More than a third of the world s population gets their daily calories and protein from wheat products and It is a cheap source of energy, especially for the people of the Third World. Starch is the most important final product of wheat growth and development and changes in starch content are indicative of a variety of plant growth processes. In this study, two bread wheat cultivars named Navid with medium to poor bakery quality and Pishtaz with high bakery quality were selected. Two wheat cultivars were cultivated in the field. Both cultivars had control and drought stress treatment. The design was in the form of randomized complete blocks with three replications. Seeds were harvested 35 days after pollination. Morphological parameters, germination percentage, A and B-C granules were separated and the granules were examined by light microscopy. In general, it was concluded that drought caused a significant reduction in 1000-seed weight in both Pishtaz and Navid cultivars. However, for spike length and germination percentage, only in Navid cultivar, which had poor bakery quality, the spike length was significantly reduced at the level of 1%. Also, drought stress in both cultivars had no significant effect on the amount of starch at the level of 1%.