مقايسه اثر دگرآسيبي اكوتيپ‌هاي سياه‌دانه (Nigella sativa) بر خصوصيات جوانه‌زني علف هاي هرز خرفه ( Portulaca oleracea) و سلمه‌تره (Chenopodium album)

Comparison of the destructive effect of black cumin (Nigella sativa L.) ecotypes on germination characteristics of weed portulaca olerace and Chenopodium album.d

در سالهاي اخير بكارگيري دگرآسيبي در مديريت علف هاي هرز توجه بسياري از متخصصان را به خود جلب كرده است. تركيباتي از دسته آللوپاتيك باعث كاهش رشد، نمو و عملكرد گياهان مي‌شود. گياهان دارويي در تحقيقات مختلف داراي خاصيت آللوپاتيك هستند كه نسبت به برخي علفهرزها مقاومت نشان دادهاند كه علف‌هاي‌هرز را از بين خواهند برد. به منظور بررسي، مطالعه تاثير عصاره برگ گياه سياهدانه بر جوانه‌زني، رشد و عملكرد علف‌هاي هرز خرفه و سلمه‌تره تحقيقي به صورت آزمايش هاي فاكتوريل با 5 تيمار و 4 تكرار اجرا گرديد. تيمار-ها شامل عصاره آللوپاتيك 5 اكوتيپ سياه‌دانه در يك سطح اندام هوايي گياه سياه‌دانه، غلظت‌هاي مختلف عصاره در 5 سطح (آب مقطر، 5/2%، 5% و 5/7% و 10%) و گونه‌ي علفهرز در2 سطح ( خرفه و سلمه‌تره) بود. نتايج اين تحقيق نشان داد كه بيشترين اثرات منفي بر درصد جوانهزني ، طول گياهچه و سرعت جوانهزني مشاهده شد و سرعت جوانهزني بذر ها تحت تاثير غلظت عصاره ها كاهش يافت. افزايش غلظت عصاره برگ سياه‌دانه باعث افزايش شدت بازدارندگي علف‌هاي هرز خرفه و سلمه‌تره شد و بيشترين اثر بازدارندگي مربوط به غلظت 10 درصد عصاره برگ بود كه حدود 90 درصد در خرفه و 85 درصد در سلمه‌تره باعث كاهش درصد جوانه‌زني شد. اما همه عصاره ها با غلظت هاي متفاوت تاثير چشمگيري روي كاهش درصدجوانهزني و رشد گياهچه خرفه و سلمه‌تره داشتند. در صفت درصدجوانه زني بررسي-ها نشان داد كه خرفه و سلمه‌تره تاثيري شبيه به هم داشتند‌، اما در صفت درصدجوانه‌زني و شاخص بنبه سلمه‌تره نتيجه بهتري داشت. اين تحقيق پيشنهاد مي‌كند كه مي‌توان از عصاره آبي برگ سياه‌دانه به عنوان يكي از راه‎‌هاي كنترل غير شيميايي علف‌هاي‌هرز استفاده كرد.

Abstract: In recent years, the use of allelopathic in weed management has attracted the attention of many experts. Allelopathic compounds reduce plant growth, development and yield. Medicinal plants in various studies have allopathic properties that have been shown to be resistant to some weeds that will kill weeds. In order to study the effect of Nigella sativa leaf extract on germination, growth and yield of Common Purslane and white goosefoot weeds, research was conducted as factorial experiments with five treatments and four replications. Treatments included allopathic extract of five black seed ecotypes in one level of Nigella sativa plant aerial part, different concentrations of the extract in five levels ( (distilled water, 2.5%, 5%, 7.5% and 10%) and weed species in two levels (Portulaca oleracea and Chenopodium album). The results indicated that the most negative effects on germination percentage, seedling length and germination rate were observed and the germination rate of seeds decreased due to the concentration of extracts. Increasing the concentration of Nigella sativa leaf extract enhanced the inhibitory intensity of portulaca oleracea and Chenopodium album weeds and the highest inhibitory effect was related to the concentration of 10% leaf extract which about 90% in portulaca oleracea and 85% in Chenopodium album reduced germination percentage. However, all extracts with different concentrations had a significant effect on reducing the germination percentage and growth of portulaca oleracea and Chenopodium album seedlings. In the germination percentage trait, studies showed that portulaca oleracea and Chenopodium album had a similar effect, but in the germination percentage trait and the Chenopodium album index had better results. This study suggests that aqueous extract of Nigella sativa leaf can be used as a non-chemical control of weeds.