مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - آلودگي هاي قارچي بذر زاد در نمونه هاي ژنتيكي منتخب گوجه فرنگي

چكيده فارسي :

حفاظت از تنوع ژنتيكي گياهي و جانوري جهت پايداري امنيت غذايي ضروري است و حراست از ميراث ملي تنوع ژنتيكي توسط بانك هاي ژن از اهميت بالايي برخوردار است. اطمينان از سلامت بذور قبل از ذخيره سازي بلند مدت در سردخانه ها در كاهش خسارات ناشي از عوامل بيماري زاي گياهي بسيار حائز اهميت است. آلودگي با زادمايه اوليه عوامل قارچي بذر زاد موجب كاهش طول قوه ناميه، طول مدت انبار داري و ضعف در جوانه زني و استقرار اوليه گياه در مزرعه مي شود. گوجه فرنگي در حال حاضر با توجه به سطح زير كشت بين 150 تا 190 هزار هكتاري يكي از محصولات مهم كشاورزي در ايران مي باشد. حفظ تنوع ژنتيكي ژرم پلاسم وارد و سازگار شده به شرايط اقليمي كشور راهگشاي اصلاح آن در آينده است. بنا بر اين سلامت بذر نگهداري شده در بانك ژن گياهي ملي ايران اهميت دارد. طي تحقيق حاضر ميزان آلودگي هاي بذر زاد قارچي تعداد 89 نمونه منتخب احيا شده از كلكسيون گوجه فرنگي با استفاده از روش هاي استاندارد ISTA جهت تعيين سلامت بذور مورد آزمايش قرار گرفت. در بين نمونه هاي ژنتيكي گوجه فرنگي 15 نمونه ي ژنتيكي فاقد هر گونه الودگي قارچي بوده و 10 نمونه ي ژنتيكي گوجه فرنگي كمتر از 5 درصد آلودگي قارچي نشان دادند. قارچ هايي از جنس هاي Alternaria spp ., Penicillium sp., Stemphyllium sp., Rhizopus sp., Ulocladium sp., Mucor sp., Rhizoctonia sp, Fusarium sp.و Aspergillus spp. از بذور گوجه فرنگي جدا سازي و شناسايي گرديد. قارچ Aspergillus spp.. با 49.8 درصد بيشترين ميزان آلودگي و قارچ Stemphyllium sp. و Rhizoctonia sp با 0.2 درصد، كمترين ميزان آلودگي را داشتند. قارچ هاي شناسايي شده توانايي توليد زهرابه هاي قارچي متنوع دارند كه در كاهش جوانه زني و سلامتي بذور تاثير به سزايي دارند. با توجه به تاثير اين قارچ ها در جوانه زني و مدت نگهداري بذور ، فعاليت احيا و عاري سازي بذور مرتبط در دستور كار قرار گرفت.