اثر بيوپرايمينگ قارچ‌هاي اندوفيت ريشه بر بهبود صفات رويشي دو رقم بومي و اصلاح‌شده برنج(Oryza sativa L.)در مرحله خزانه

The effect of root endophytic fungi biopriming on vegetative traits improvement of two native and improved rice cultivars (Oryza sativa L.) in the nursery stage

به‌منظور بررسي اثر بيوپرايمينگ قارچ‌هاي اندوفيت ريشه و كاربرد همزمان آن‌ها بر بهبود صفات رويشي دو رقم بومي و اصلاح‌شده برنج (Oryza sativa L.) در مرحله خزانه، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل دو رقم برنج (هاشمي و شيرودي) و هشت تيمار قارچي (عدم تلقيح (شاهد)، (a) .Libertella sp، (b) Trichoderma longibrachiatum، Piriformospora indica (c)، ab، ac، bc و (abc بود. نتايج نشان داد بيشترين ميزان سطح و وزن تر برگ به‌ترتيب با حدود 540 و 18درصد افزايش نسبت به شاهد در تلقيح با قارچ P. indica‌ در رقم طارم هاشمي مشاهده شد. همچنين وزن تر ريشه (به‏ترتيب با حدود 43 و 28 درصد) و وزن تر كل (با حدود 28 و 18 درصد) در تلقيح با قارچ‌هاي P. indica‌ و abcنسبت به شاهد بيشترين افزايش را در رقم هاشمي داشتند. به‌علاوه، وزن خشك ساقه با بكارگيري قارچ هاي a، b،c و ac به‌ميزان 2/34 تا 5/42 درصد نسبت به شاهد در رقم شيرودي بهبود يافت. وزن خشك ريشه نيز در تيمار b در رقم شيرودي به‌ميزان 9/58 درصد نسبت به شاهد افزايش نشان داد اما اين افزايش در تيمار c وabc به‌ميزان 7/95 و 8/80 درصد در رقم هاشمي بيشتر نمايان شد. وزن خشك كل نيز در رقم شيرودي در پرايمينگ با تيمارهاي bو c به‌ترتيب به‌ميزان 4/45 و 1/23 درصد و در رقم طارم هاشمي در پرايمينگ با تيمارهاي b،c ،bc و abc به‌ميزان 4/26 تا 8/44 درصد نسبت به شاهد افزايش معني‌داري يافت. در مجموع، نتايج نشان‌دهنده‌ي اثر مثبت بيوپرايمينگ قارچ‌هاي اندوفيت ريشه ‌بر بهبود صفات رويشي دو رقم برنج اصلاح‌شده و بومي بود؛ هرچند رقم هاشمي واكنش بهتري نسبت به تيمارهاي قارچي، به‌ويژه قارچ c (P. indica) و كاربرد همزمان آن با قارچ‌هاي ديگر (abc) نشان داد.

In order to investigate the effect of root endophytic fungi biopriming and their interaction on improving the vegetative traits of two traditional (Hashemi) and improved (Shiroodi) cultivars of rice (Oryza sativa L.) in the nursery stage, an experiment was conducted as factorial based on completely randomized design with three replicates. Treatments included two cultivars of rice (Hashemi and Shiroodi) and eight levels of fungi inoculation (uninoculated control, Libetella sp. (a), Trichoderma longibrachiatum (b), Piriformospora indica (c), ab, ac, bc and abc). The results showed that the highest leaf area and fresh weight were recorded in Hashemi cultivar which increased by about 40.5 and 17.6% when inoculated with P. indica as compared to the control, respectively. Also, in Hashemi cultivar, root fresh weight (by about 43.5 and 27.6%) and total fresh weight (by about 28.3 and 17.7%) in inoculation with c and abc showed the highest increase as compared to the control, respectively. In addition, stem dry weight had a positive and significant increase in a, b, c and ac treatments by 34.2-42.5% as compared to the control in Shiroodi cultivar. In Shiroodi cultivar, root dry weight increased by 58.9% in b treatment as compared to the control, but this positive effect was more pronounced in Hashemi cultivar by 95.7% and 80.8% in c and abc treatments. Also, total dry weight in Shiroodi cultivar inoculated with b and c treatments (by 45.4 and 23.1%, respectively) and in Tarom cultivar inoculated with b, c, bc and abc treatments (by 26.4-44.8%) as compared to the uninoculated control. In conclusion, the results showed the positive effect of root endophytic fungi biopriming on vegetative traits in two contrast rice cultivars. However, Hashemi cultivar showed a better response to fungi treatments, especially c (P. indica) and its simultaneous application with other fungi (abc).