مطالعه ي تأثير روش هاي مختلف پرايمينگ بر رفتار جوانه‌زني و رفع خفتگي بذرهاي آنغوزه: با تأكيد بر شرايط اعمال تيمار پرايمينگ

Investigation of the effect of different priming methods on seed germination and dormancy behavior of Ferula assa foetida L. seeds: with emphasis on the conditions of priming treatment

اين مطالعه به‌منظور بررسي تأثير روش ها و شرايط مختلف اعمال تيمار پرايمينگ بر بهبود جوانه زني و رفع خفتگي بذرهاي آنغوزه طراحي و اجرا شد. در اين مطالعه بذرهاي دو جمعيت آنغوزه جمع‌آوري‌شده از ارتفاعات شهرستان‌هاي لارستان (استان فارس) و ياسوج (استان كهگيلويه و بوير احمد) براي ارزيابي مورداستفاده قرار گرفتند. اين مطالعه در دو بخش مجزا صورت گرفت. در بخش اول به بررسي تأثير روش هاي مختلف اعمال تيمار پرايمينگ شامل دماي آبنوشي بذرها طي پرايمينگ در دو سطح (5 و 25 درجه سانتي گراد)، مدت‌زمان آبنوشي بذرها در سه سطح (24، 48 و 72 ساعت) و سرعت خشك‌كردن بذرهاي پرايم شده در دو سطح (آرام و سريع) پرداخته شد. در بخش دوم تأثير روش هاي مختلف پرايمينگ شامل هيدروپرايمينگ، پرايمينگ تغذيه اي در دو سطح (نيترات پتاسيم و تيو اوره) و هورمون پرايمينگ در سه سطح (جيبرليك اسيد، 6-بنزيل آمينوپورين و كينيتين) بر بهبود جوانه‌زني و رفع خفتگي بذرهاي آنغوزه بررسي شد. نتايج نشان داد شرايط اعمال تيمار پرايمينگ به طور قابل‌توجهي وابسته به دما و مدت‌زمان آبنوشي بذرها طي پرايمينگ و همچنين روش خشك‌كردن بذرهاي پرايم شده قرار گرفت. به طور كلي آبنوشي بذرها در دماي 5 درجه سانتي گراد نسبت به دماي 25 درجه سانتي گراد برتري داشته و همچنين خشك كردن سريع بذرها نسبت به خشك كردن آرام موجب بهبود پارامترهاي مورد ارزيابي شد. از طرفي مدت زمان آبنوشي بذرها در هر جمعيت پاسخ متفاوتي را به همراه داشت كه باتوجه با در نظر گرفتن تمام شاخص هاي مورد ارزيابي و همچنين بررسي رشد اوليه گياهچه ها مدت زمان 72 ساعت براي اعمال تمارها در بخش دوم مورد استفاده قرار گرفت. همچنين با بررسي روش هاي مختلف پرايمينگ مشخص شد اكثر روش-ها موجب بهبود جوانه زني بذرها شدند، اما با اين حال هر روش اثرات متفاوتي داشته و روش هورمون پرايمينگ به خصوص استفاده از 6-بنزيل آمينوپورين و كينيتين به‌عنوان ماده پرايمينگ تأثير قابل‌توجهي بر رفع خفتگي و همچنين بهبود رفتار جوانه زني بذرهاي آنغوزه داشتند.