وضعيت بذرزادي ويروس PNRSV در نمونه هاي بذر محلب (Prunus mahaleb) در ايران

Status of seed-borne PNRSV in seed samples of mahaleb (Prunus mahaleb L.) in Iran

محلب يا آلبالو تلخ (Prunus mahaleb L) از جمله درختان هسته داري مي باشد كه بعنوان پايه بذري در ازدياد رويشي (پيوند) گيلاس و آلبالو در ايران مورد استفاده وسيع دارد. ويروس لكه حلقوي نكروتيك هسته دارها (Prunus necrotic ringspot virus-PNRSV) از عوامل ويروسي بيمارگر در درختان هسته دار از جمله محلب مي باشد. اين ويروس از طريق بذر و گرده نيز منتقل مي شود و از اينرو اطلاع از وضعيت سلامت بذور مورد استفاده در تكثير پايه ها داراي اهميت است. اين تحقيق در راستاي بررسي فراواني آلودگي بذرزادي اين ويروس در توده هاي بذري محلب انجام شد. تعداد 380 نمونه بذر محلب از سه استان شمالغرب كشور (اردبيل، آذربايجانشرقي و غربي) تهيه و پس از دو ماه نگهداري در يخچال، در گلخانه كشت شدند. گياهچه هاي حاصل در سن 8 تا 10 برگي به روش آزمون الايزا از نظر آلودگي به PNRSV بررسي شدند. تعداد 41 گياهچه از 350 گياهچه سبز شده، در آزمون الايزا داراي واكنش مثبت بودند. شش نمونه با واكنش مثبت در آزمون الايزا انتخاب و بعنوان آزمون تكميلي، آلودگي آنها به PNRSV به روش RT-PCR و با استفاده از آغازگرهاي اختصاصي PNRSV طراحي شده در اين تحقيق بررسي گرديد. نتايج نشان دهنده تكثير يك قطعه DNA بطول مورد انتظار در هر شش نمونه مورد بررسي بود كه توالي نوكلئوتيدي اين قطعه در مورد دو نمونه تعيين شد. توالي ژن پروتئين پوششي (CP) هر دو جدايه Az.s17 و Ar.11 معادل 675 باز بود و مقايسه آن با توالي هاي ثبت شده در بانك ژن جهاني تاييد كننده وجود يكنواختي بالاي 99 درصد آن با توالي ژن CP گزارش شده در مورد جدايه هاي PNRSV از ساير مناطق جهان مي باشد. اين اطلاعات نشان مي دهد كه درصد قابل توجهي از پايه هاي تكثيري بذري محلب در كشور داراي آلودگي بذرزاد PNRSV بوده و اين موضوع در روند توليد نهال سالم مي بايستي مورد پايش و توجه قرار گيرد.