مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تأثير فرآوري بذر چغندر قند بر جوانه‌زني و استقرار بوته در شرايط آزمايشگاهي و مزرعه

چكيده فارسي :

در سال ‏هاي اخير، در ايران از روش‏هاي مختلف فرآوري بذر چغندرقند براي ارتقاء ارزش زراعي بذر استفاده شده‏است. دو نوع فرآوري شامل معمولي (با اندازه بذر 75/4-00/3 ميلي‏متر غربال گرد با پوشش‏دهي توسط حشره‏كش گائوچو) و ويژه (با اندازه بذر 5/4-0/4 ميلي‏متر غربال گرد و بالاي 2/2 غربال دراز با پوشش‏دهي توسط حشره‎كش كروزر) متداول ‏است. بررسي حاضر به‎منظور ارزيابي اثرات فرآوري بذر و تراكم بوته بر صفات جوانه‌زني، رشد و استقرار چغندرقند به‎صورت آزمايشي در سال زراعي 1397-1396 در دو منطقه كرج و كرمانشاه انجام شد. عامل اول شامل روش‎هاي فرآوري عبارت بودند از بذر شكوفا با بوجاري معمولي و پوشش‎دهي با سم گائوچو (a1) و بذر شكوفا با بوجاري معمولي و پوشش‎دهي با سم كروزر (a2)، بذر شكوفا با بوجاري ويژه و پوشش‎دهي با سم گائوچو (a3) بذر شكوفا با بوجاري ويژه و پوشش‎دهي با سم كروزر (a4) و بذر خارجي رقم F20909 (a5) و عامل دوم تراكم نهايي بوته شامل 7، 10 و 13 بوته در مترمربع بود. همه بذرهاي داخلي با استفاده قارچكش كربوكسين‏تيرام ضدعفوني شدند. نتايج نشان داد كه اثر فرآوري بذر بر درصد جوانه زني و بنيه بذر چغندر قند معني دار بود. در بين تيمارهاي فرآوري بذر، بيشترين ميزان قوه ناميه مربوط به رقم خارجي KWS و بيشترين ميزان بنيه بذر در ارقام ايراني مربوط به رقم شكوفا سوپر با پوشش‌دهي گائوچو و كروزر بود. ميزان استقرار گياه تحت تأثير تيمار فرآوري بذر قرار نگرفت. بر اساس نتايج حاصل از اين تحقيق، استفاده از روش هاي فرآوري بذر به جهت تامين تعداد بوته كافي در واحد سطح و نيز افزايش كمي و كيفي محصول چغندر قند در نواحي مختلف كاشت را مثبت ارزيابي كرده و كشت رقم شكوفا سوپر با پوشش‌دهي كروزر در منطقه كرج و رقم شكوفا سوپر پوشش دهي با گائوچو در منطقه كرمانشاه توصيه مي گردد.