بررسي انرژي‌هاي تجديدپذير (خورشيد و باد) و اثرات آن در معماري و اكوسيستم بياباني منطقه سيستان و بيابان لوت

رشد و توسعه جوامع انساني همواره موازي با توليد و مصرف انرژي بوده است .طبق آمارهاي موجود طي 30 سال گذشته احتياجات انرژي جهان به طور قابل توجهي افزايش يافته است. همواره اين سوال مطرح مي‌شود كه آيا منابع انرژي هاي فسيلي، جوابگوي نياز انرژي جهان براي بقا، تكامل و توسعه خواهد بود يا خير؟ از طرفي گرم شدن كره زمين به عنوان چالش‌هاي مهم زيست محيطي در جهان مطرح است. به طوريكه بر اساس گزارش منتشر شده توسط هيئت بين دولتي تغييرات آب و هوا (IPCC) ، افزايش استفاده از سوختهاي فسيلي، منجر به افزايش ميانگين دماي جهاني 3 تا 4 درجه سانتيگراد نسبت به قبل از صنعتي شدن تا سال 2100 مي‌شود. جهت مبارزه با اين مشكل جهاني، بهره‌گيري از انرژي هاي تجديدپذير بهترين راه حل موجود است. يكي از موثرترين راهكارها به منظور احياي اكوسيستم بياباني استفاده از انرژي‌هاي تجديدپذير در مناطق بياباني است. از آنجايي كه منطقه سيستان از ديرباز، وزش باد و ميزان تابش نور خورشيد آن به عنوان منابع انرژي‌هاي تجديدپذير مورد توجه بوده، لذا استفاده اصولي و بهينه از اين نعمت خدادادي مي‌تواند در آينده، گره‌گشاي بسياري از مشكلات منطقه از جمله تأمين انرژي آن باشد. از اهداف اين پژوهش ارزيابي پتانسيل‌ها و ظرفيت دشت سيستان و بيابان لوت در به كارگيري انرژي‌هاي نو و تجديدپذير و نقش آنها در فرآيند احياي معماري و توسعه منطقه است. براي دستيابي به اين هدف از داده‌هاي باد (سرعت و فراواني باد و غيره)، داده‌هاي ساعات آفتابي به همراه تصاوير ماهواره‌اي، مطالعات كتابخانه‌اي، مقالات و سايتهاي علمي استفاده شده است. به منظور بهره‌مندي طبيعي از انرژي خورشيدي و دماي هواي محيط براي تأمين نياز گرمايشي و سرمايشي ساختمان‌هاي بياباني از تكنيك‌هاي غيرفعال خورشيدي در معماري ساختمان استفاده شد. نتايج پژوهش نشان داد كه منطقه مورد مطالعه در مسير بادهاي پرقدرت سيستان و نيز انرژي تابشي خورشيد با بيش از 6 كيلو وات ساعت بر مترمربع در روز است كه بهترين شرايط در توسعه منطقه به وجود آورده اند.

Introduction: Today, The risk of global warming caused by the phenomenon of greenhouse gases, the fall of acid rain, environmental problems and threats to human health, the lack of fossil energy resources and the increase in energy consumption are among the issues that have increased the desire to use renewable energy. Data and method: The method used in this research is applied type based on descriptive-analytical method and statistical and visual data were analyzed. In this research, Google Earth images, satellite data, wind data (wind speed and frequency, etc.) from Zabul, Zahedan, Khash and Shahdad stations, sunshine duration data and library studies have been used.Also,a variety of sustainable architectural techniques were used in desert areas. Results: Wind data for twelve climatology stations for 10-year periods (1965-1975) were statistically analyzed and average wind speeds and directions were calculated. Zabol station is one of the longest wind time and the highest wind speed in Iran. Conclusion: Although the studied area does not have blessings such as oil, gas and dense forests, God-given blessings such as wind, sunlight and mines have been gifted to this area. This area is in the path of the strong winds of Sistan and the radiant energy of the sun with more than 6 kilowatt hours per square meter per day, which have created the best conditions for the development of the area. The use of solar energy in the creation of solar power plants to generate electricity, as well as its use in the domestic sector, such as solar water heaters, etc., will help greatly in reducing the consumption of fossil energy, and will reduce environmental pollution caused by burning fossil fuels and reduce greenhouse gases.