بررسي چگونگي حقوق حيوانات در عرفان و رابطه ي آن با تعريف مدرن

يكي از موضوعات مهم و چالش برانگيز در دوره ي معاصر، مساله ي محيط زيست و حقوق حيوانات است كه در قالب قوانين حكومتي و هژموني فرهنگي ترويج و گسترش يافته است. اما با آنكه اين نظام حقوقي، تا حدودي نو و بديع مي نمايد، اما در سرفصل ها و بخش هايي با حوزه ي عرفان و تصوف در پيوند بوده و عملا عرفا در گستره ي نظام انديشگاني خود، در باب حقوق حيوانات، چه بصورت عملي و چه نظري، تاكيد و به آن التزام داشته اند. لذا اين پژوهش با تكيه بر داده هاي متون عرفاني، و به روش توصيفي- تحليلي بر آن است كه ردپاي انديشه ي عرفا را در مواجهه با طبيعت بويژه حيوانات ارزيابي كرده و با توجه به همسويي بخشي از اين گفتمان در ادبيات كلاسيك با تعريفي كه انسان مدرن از حقوق حيوانات ارائه داده است، به شاخصه و مرزهاي مشترك و وجوه تفارق و حتي تقابلي آن دو رويكرد دست يابد. از نتايج اين پژوهش مي توان به استيلاي رويكرد حق محور در مكتب عرفاني و دوره ي مدرن اشاره داشت كه حفظ حقوق حيوانات را در ذيل مقوله ي كرامت و اخلاق لازم و ضروري مي داند و در سه شاخه ي بنيادين باور به اصل مالكيت، زيست در نظام برتر و قانون مكافات و بازگشت قابليت تقسيم بندي دارد. علاوه بر اين ها، نيروي بازدارنده در عرفان بر خلاف قانون در دوره ي مدرن، امري اعتقادي و اخلاقي خواهد بود.