روانشناسي وجودي و علم النفس

توجه به جنبه هاي وجودي و غير مادي انسان همواره مورد توجه بسياري از انديشمندان و فيلسوفان قرار داشته است. اين جنبه ها كه عموما روان يا نفس تلقي مي شوند منشأ بسياري از رفتارهاي انسان هستند. برخلاف بسياري از مكاتب روانشناسي كه صرفا به رفتار انسان پرداخته اند، روانشناسي وجودي كه نشأت گرفته از وجودگرايي يا اگزيستانسياليسم بوده، قائل بر اين است كه انسان داراي جنبه اي عميق تر و مهم تر از رفتار و جسم است كه «وجود» نام دارد. اين مفهوم در علم النفس يا روانشناسي اسلامي و يا روانشناسي فلسفي كه ريشه در حكمت اسلامي دارد «نفس» تعبير مي شود. روانشناسان وجودي و حكماي اسلامي هر كدام به اقتضاي پيشينه فلسفي خويش به تعريف وجود و نفس و قوانين آن پرداخته اند؛ البته كه با توجه به تفاوت ميان پيشنه فلسفي بسياري از مفاهيم و تعاريف ارائه شده متفاوت است اما نكته قابل توجه آن است كه با توجه به فراگيري آراي هگل، اثبات گرايي و رفتارگرايي در غرب، و فراموشي بعد وجودي و روحاني انسان، وجودگرايي و روانشناسي وجودي يك جنبش براي يادآوري اين موضوع بود؛ به همين دليل مي توان روانشناسي وجودي را يك جريان فكري نزديك به علم النفس در حكمت اسلامي دانست. در مقاله حاضر به بيان برخي ويژگي هاي روانشناسي وجودي و علم النفس و مفاهيم آنها پرداخته مي شود.