كليدواژه :
كتب خطي فارسي , كتب فارسي , نسخ فارسي , نسخ اسلامي , كتابخانه هاي استانبول , كتابخانه هاي سلجوقي و عثماني , كتابخانه تركيه , زبان فارسي در آناتولي , Persian manuscripts
چكيده فارسي :
كشور تركيه با داشتن 160.000 جلد نسخه خطي به زبان عربي،70.000نسخه به زبان تركي و13.000نسخه به زبان فارسي، داراي غني ترين و با ارزش ترين مجموعه نسخ خطيِ كتب اسلامي در دنيا است؛ اين مجموعه چيزي حدود250.000 جلد نسخه كتاب خطي را در كتابخانههاي ملي تركيه گردهم آورده است؛ كه با احتساب كتب موجود در مجموعههاي مستقل و شمارش نشده، اين عدد در حدود600.000 اثر برآورد ميشود. اين آمار غير از هزاران رساله، تحقيقات علمي و نسخههاي خطي فراواني است كه در دست مجموعههاي شخصي قرار دارد. از مجموع250.000 جلد نسخه خطياي كه در كتابخانههاي تركيه قرار دارد، 146.000 نسخه آن در كتابخانههاي شهر استانبول واقع شده است كه طبق اين آمار استانبول، در حال حاضر غني ترين شهرجهان از لحاظ وجود نسخ خطي اسلامي است. با وجود اينكه آمار قطعي و فهرست نويسي دقيق و منظمي از ميزان پراكندگي زباني نسخ خطي وجود ندارد، ولي ميتوانيم بگوييم كه حداقل 6-7% نسخ موجود در كتابخانههاي تركيه به زبان فارسي هستند. اما اهميت اين نسخ موجود از لحاظ قدمت، اصالت و ارزش هنري به قدري است كه صرفا به خاطر تعداد كم آن نبايد آن را كم اهميت شمرد. نسخههايي از كتب بِنام، در زمينههاي زبان، ادبيات، تاريخ و فرهنگ ايران در اين كتابخانهها وجود دارد كه در نوع خودشان كم نظير و حتي بي نظيراند و نسخههاي معتبر و اصلي به حساب ميآيند. اين نوشتار در مدت زمان طولاني و با روشهاي مختلف،جمع آوري و تدوين شده است و در تلاش است تا چشم اندازي از پديد آمدن كتب فارسي موجود در كتابخانههاي استانبول به عنوان نمونهاي از كتابخانههاي تركيه ارائه بدهد.