تحليل جامعه شناختي فرهنگ و تمدن سازي از ديدگاه اسلام

اهميت پرداختن به مبحث تمدن به طور روز افزوني افزايش مي يابد و هويت افراد برحسب نوع عناصر فرهنگي آن ها رقم مي خورد ، وهم از اين روست كه برخورد تمدن ها جاي انواع ديگر برخوردها راخواهد گرفت . براين اساس در اين مقاله ما نيز به مبحث تمدن و جامعه ي متمدن و عناصر فرهنگي سازنده ي آن پرداختيم ، چراكه معتقديم اين عناصر فرهنگي قابل انتقالند و قابليت آن را دارند تا از غناي بيش تري برخوردار گردند وسازنده ي تمدن قوي باشند كه در طول تاريخ ساري باشد. با بررسي آيات قرآن دريافتيم هر تمدني هرچند قدرتمند مايه رشد و سعادت نيست . سپس به عوامل شكل گيري و تغيير تمدن ها پرداختيم و به نظريه اشاعه و ابداع اشاره نمديم ولي در باب تداوم دستاوردهاي بشري معتقديم تا زماني كه عناصر محيطي مناسب ،نسج تفكرات نوين و رشد و آگاهي ها در هر دوره و همچنين توسعه ي ارتباطات در حوزه داخلي و خارجي وجود داشته باشد ، يك تمدن قابليت ماندگاري خواهد داشت ، لذا در اين نوع بررسي بايد با يك نگرش هولستيك و سيستمي به مساله نگاه كرد. در پايان اين عوامل را در بطن آيات قرآن پي گرفتيم ودريافتيم كه اين عوامل خود به مساله ي بسيار مهم هجرت و سيروا في الارض ختم مي شوند :اولا : انواع آفاقي و انفسي هجرت بريكديگر تاثير متقابل دارند ،ثانيا:هركدام از آن ها آثار بسيار گسترده ي براي انسان و جامعه در پي دارند و براي هجرت كاربردهاي متنوعي در قرآن مترتب است ثالثا : كه هر كجا هجرتي (از هر نوع)رخ مي دهد ، هدفي عالي تحقق مي پذيرد ، عناصر فرهنگيي كه موجب رشد انسان و جامعه اند شكل مي گيرد و در نهايت اين كه به نقش پررنگ هجرت در شكل گيري تمدن هاي عظيم در تاريخ رسيديم.