بررسي مقايسه‌اي تأثير سلامت روان بر كاهش استرس شغلي و فرسودگي شغلي معلمان زن و مرد مقطع ابتدايي

A comparative study of the effect of mental health on reducing occupational stress and burnout of male and female primary school teachers

هدف اين تحقيق بررسي مقايسه‌اي تأثير سلامت روان بر كاهش استرس شغلي و فرسودگي شغلي معلمان زن و مرد مقطع ابتدايي بود. اين پژوهش از نظر هدف كاربردي و از نظر ماهيت و روش تحليلي از نوع همبستگي است. هم‌چنين از نظر نوع گردآوري داده‌ها پيمايشي مي‌باشد. جامعه آماري تحقيق شامل كليه معلمان شاغل به تدريس در مدارس ابتدايي شهرستان سقز در سال تحصيلي 1401-1402 بود كه بر اساس آخرين آمار تعداد 1058 نفر بوده و بر اساس فرمول كوكران تعداد 282 نفر به عنوان حجم نمونه مشخص شدند. شيوه توزيع پرسشنامه‌ها به صورت نمونه در دسترس بود. ابزار سنجش شامل پرسشنامه سلامت روان گلدبرگ (1972)، پرسشنامه استرس شغلي معلمان صارمي و همكاران (1400) و پرسشنامه فرسودگي شغلي مسلچ و جكسون (1986) بود. آزمون‌هاي مورد استفاده در اين تحقيق شامل آزمون‌هاي آماري همبستگي و رگرسيون در محيط نرم‌افزاري اس‌پي‌اس‌اس نسخه 25 بود. بر اساس يافته‌ها ضريب همبستگي بين سلامت روان با استرس شغلي معلمان ابتدايي زن برابر با 105/0- و در معلمان ابتدايي مرد برابر با 117/0- و در سطح معني‌داري (05/0P= ) مي‌باشد كه نشان‌دهنده وجود رابطه بين سلامت روان با استرس شغلي معلمان زن و مرد دوره ابتدايي شهرستان سقز مي‌باشد. ضريب همبستگي بين سلامت روان با فرسودگي شغلي معلمان ابتدايي زن برابر با 144/0- و در معلمان ابتدايي مرد برابر با 128/0- و در سطح معني‌داري (05/0P= ) مي‌باشد كه نشان‌دهنده وجود رابطه بين سلامت روان با فرسودگي شغلي معلمان زن و مرد دوره ابتدايي شهرستان سقز مي‌باشد. 3/10- درصد نمرات استرس شغلي و فرسودگي شغلي معلمان ابتدايي زن ناشي از نمرات سلامت روان آنها مي‌باشد و هم‌چنين مي‌توان نتيجه گرفت كه 2/17- درصد نمرات استرس شغلي و فرسودگي شغلي معلمان ابتدايي مرد ناشي از نمرات سلامت روان آنها مي‌باشد. مي‌توان نتيجه گرفت كه با افزايش ميزان سلامت روان، ميزان استرس شغلي و فرسودگي شغلي معلمان ابتدايي زن و مرد كاهش پيدا مي‌كند. در واقع، سلامت روان معلمان ابتدايي زن و مرد شهرستان سقز مي‌تواند استرس شغلي و فرسودگي شغلي آنها را به صورت منفي و معكوس پيش‌بيني كند.

The aim of this research was to compare the effect of mental health on reducing occupational stress and burnout of male and female primary school teachers. This research is applied in terms of purpose and correlational in terms of nature and analytical method. It is also a survey in terms of the type of data collection. The statistical population of the research included all the teachers working in primary schools of Saghez city in the academic year 1401-1402, which according to the latest statistics numbered 1058 people and according to Cochran s formula, 282 people were determined as the sample size. The method of distributing the questionnaires was available as a sample. The measurement tools included Goldberg s Mental Health Questionnaire (1972), Sarmi et al. s occupational stress questionnaire (1400) and Maslach and Jackson s (1986) job burnout questionnaire. The tests used in this research included correlation and regression statistical tests in the SPSS version 25 software environment. Based on the findings, the correlation coefficient between mental health and occupational stress of female elementary teachers is equal to -0.105 and in male elementary teachers it is equal to -0.117 and at a significant level (P=0.05), which indicates the existence of a relationship between mental health and Occupational stress of male and female primary school teachers in Saghez city. The correlation coefficient between mental health and job burnout of female primary teachers is equal to -0.144 and in male primary teachers it is equal to -0.128 and at a significant level (P=0.05), which indicates the existence of a relationship between mental health and job burnout of teachers. The man and woman are in the elementary school of Saghez city. -10.3 percent of job stress and job burnout scores of female elementary teachers are caused by their mental health scores and it can also be concluded that -17.2 percent of job stress scores and job burnout of male elementary teachers are caused by their mental health scores. It can be concluded that with the increase in mental health, the level of job stress and job burnout of male and female primary Teachers decreases. In fact, the mental health of male and female elementary school teachers in Saghez city can negatively and inversely predict their job stress and job burnout.