مطالعه تطبيقي ابعاد تربيت شهروندي در برنامه درسي مطالعات اجتماعي پايه ششم ابتدايي

هدف از انجام اين پژوهش، مطالعه تطبيقي ابعاد تربيت شهروندي در برنامه درسي قصد شده و اجرا شده مطالعات اجتماعي پايه ششم ابتدايي است. پژوهش حاضر از نوع توصيفي است و در گروه پژوهش‌هاي كاربردي قرار مي‌گيرد كه با استناد به مراحل روش بردي و با كمي تغييرات، به مقايسه تطبيقي ابعاد برنامه درسي شهروندي در بين دو برنامه درسي قصد شده و اجرا شده مطالعات اجتماعي پايه ششم ابتدايي مي‌پردازد. بدين منظور وجوه اختلاف و اشتراك يكي از عناصر اصلي اين دو برنامه درسي – يعني هدف - مورد بررسي قرار گرفته است. جامعه آماري پژوهش شامل سند تحول بنيادين آموزش‌وپرورش، سند برنامه درسي ملي، سند راهنماي برنامه درسي مطالعات اجتماعي، كتاب روش آموزش مطالعات اجتماعي ويژة تربيت‌معلم (رشته آموزش ابتدايي)، كتاب راهنماي معلم مطالعات اجتماعي پايه ششم ابتدايي، كتاب درسي مطالعات اجتماعي پايه ششم ابتدايي تهيه شده توسط دفتر تأليف و تدوين كتب درسي و همچنين كلاس‌هاي درس مطالعات اجتماعي يكي از مناطق آموزش‌وپرورش شهر تهران در سال تحصيلي 98-1397 است. ابزار اندازه‌گيري شامل «برگه خلاصه اطلاعات» براي برنامه درسي قصد شده مطالعات اجتماعي و چك‌ليست مشاهده رفتار براي برنامه درسي اجرا شده بود. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه همخواني اهداف مهارتي و نگرشي تربيت شهروندي بين برنامه درسي قصد شده و اجرا شده پايين‌تر از حد انتظار بوده و اين بدان معني است كه معلمين به هنگام اجراي برنامه درسي مطالعات اجتماعي، بيشتر به ابعاد دانشي تربيت شهروندي توجه داشته‌ و ابعاد مهارتي و نگرشي برنامه كمتر مدنظر قرار گرفته است. چنين به نظر مي‌رسد كه نسبت به ابعاد تربيت شهروندي در مدارس برخوردي كاملاً سليقه‌اي انجام مي‌گيرد.